Giúp người dân chủ động phòng tránh thiên tai

Nhiều tuyến đường liên xã Gia Phố, huyện Hương Khê, Hà Tĩnh bị nước lũ chia cắt trong trận lũ lịch sử hồi tháng 10/2020. Ảnh: Phan Quân/TTXVN

Mô hình phòng tránh thiên tai ở “rốn lũ”

Xã Điền Mỹ (huyện Hương Khê) được biết đến là vùng “rốn lũ” của tỉnh Hà Tĩnh bởi không năm nào địa phương này không chịu ảnh hưởng của các trận lũ lớn, nhỏ. Quen với cái khắc nghiệt của thiên tai nên người dân nơi đây đã học cách “sống chung với lũ” từ bao đời nay.

Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Điền Mỹ Nguyễn Văn Khánh chia sẻ: Xã có 11 thôn thì có tới 9 thôn thường chịu cảnh ngập lụt nặng như thôn Trung Tiến, Thượng Sơn, Thôn 3, Thôn 4… Hằng năm, cứ đến tháng 5 âm lịch, khi thu hoạch lúa xong, người dân bắt đầu dọn đồ đạc thiết yêu và lương thực, thực phẩm lên vị trí cao nhất, ở sát nóc nhà hoặc nhà bè để bảo quản. Các giếng đào, giếng khoan được người dân dùng nilon bọc kín miệng lại để ngăn không cho bùn, đất tràn vào.

Trước diễn biến phức tạp và cực đoan của thời tiết, những năm gần đây, người dân thường chủ động phòng ngừa từ sớm. Ở xã Điền Mỹ nhiều hộ dân đã chủ động thiết kế cho gia đình mình các bè hoặc nhà bè tránh lũ. Vì vậy, nhiều năm nay, tại xã Điền Mỹ hầu như chịu ảnh hưởng nặng nề của mưa lũ nhất nhưng lại không hoặc có ít thiệt hại về người, thiệt hại về tài sản giảm đáng kể.

Trung Tiến thường bị ngập sâu nhất của xã Điền Mỹ mỗi đợt mưa lũ về. Thôn có 187 hộ thì có 100 nhà bè và hơn 100 chiếc bè tránh lũ.

Theo người dân thôn Trung Tiến, với kinh phí chưa đến 10 triệu đồng, người dân đã có 1 chiếc bè để chứa tài sản. Khi nước lên, bè nổi và tài sản được bọc kỹ trên bè cũng nổi theo. Hết mùa mưa lũ, người dân có thể tháo bè ra cất gọn gàng để dùng cho năm sau. Tuy nhiên, hạn chế của mô hình bè tránh lũ là người dân không thể trú ẩn an toàn và sinh hoạt thuận tiện nếu lũ kéo dài.

Khác với bè tránh lũ, nhà bè tránh lũ tuy mất nhiều kinh phí hơn nhưng kiên cố, an toàn hơn. Anh Lê Văn Đề (thôn Trung Tiến, xã Điền Mỹ) cho biết, với hơn 20 triệu đồng chi phí cho 20 chiếc thùng phi, sắt, thép và lợp tôn chống nóng là người dân có thể sở hữu 24m2 nhà bè tránh lũ. Người dân có thể tránh trú trên bè và cất giữ tài sản. Tuy nhiên, nhược điểm của nhà bè là chiếm nhiều diện tích đất, không cất gọn được khi hết mùa mưa lũ.

Xây dựng hàng nghìn nhà tránh lũ cho người dân

Mô hình nhà văn hóa cộng đồng kết hợp tránh bão lũ tại Hà Tĩnh. Các nhà văn hóa cộng đồng có tổng mức đầu tư hơn 2,8 tỷ đồng, được thiết kế 2 tầng và đảm bảo các điều kiện phòng tránh thiên tai. Ảnh: Hoàng Ngà/TTXVN

Sau trận lũ lịch sử vào cuối tháng 10/2020, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Hoàng Trung Dũng đã ký ban hành nghị quyết đầu tiên của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh từ sau Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025. Đó là Nghị quyết số 01-NQ/TU ngày 19/11/2020 về tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khắc phục hậu quả thiên tai năm 2020, một số định hướng, mục tiêu và giải pháp phòng ngừa, ứng phó nhằm giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.

Sau đó, tỉnh Hà Tĩnh thực hiện ngay Chương trình hỗ trợ xây dựng nhà văn hóa cộng đồng kết hợp tránh bão, lũ và nhà ở kiên cố cho người có công, hộ nghèo, hộ bị ảnh hưởng do thiên tai có khó khăn về nhà ở. Từ nguồn lực xã hội hóa, năm 2021, Hà Tĩnh đã phê duyệt danh sách, phân bổ kinh phí hỗ trợ xây dựng 25 nhà văn hóa cộng đồng, kết hợp tránh bão lũ với kinh phí 50 tỷ đồng, 960 nhà ở kiên cố đợt 1 với kinh phí 67,2 tỷ đồng. Hiện tại, Hà Tĩnh đang phê duyệt xây dựng 1.227 căn nhà ở cho người dân. Dự kiến, đến tháng 6/2021 toàn tỉnh sẽ xây dựng xong 2.187 nhà ở cho người dân.

Là hộ thuộc diện chính sách có nhà ở bị hư hỏng bởi đợt lũ tháng 10/2020, gia đình ông Hồ Xuân Viêm (xã Tân Lâm Hương, huyện Thạch Hà) được hỗ trợ 70 triệu đồng để xây dựng nhà kiên cố hơn tránh lũ. Ngôi nhà đã xây xong phần thô, đang hoàn thiện và không lâu nữa gia đình ông sẽ được ở trong ngôi nhà mới kiên cố hơn.

Ông Hồ Xuân Viêm vui mừng chia sẻ: “Được tỉnh hỗ trợ 70 triệu đồng và người dân xung quanh ủng hộ thêm ngày công nên gia đình tôi mạnh dạn xây căn nhà kiên cố với diện tích 60m2. Căn nhà hoàn thành sẽ giúp gia đình tôi tránh trú an toàn khi mùa mưa lũ đến”.

Vào mùa mưa lũ năm nay người dân thôn Trung Tiến (xã Điền Mỹ, huyện Hương Khê) có thêm niềm vui khi trên địa bàn sắp hoàn thành và đưa vào sử dụng công trình nhà văn hóa cộng đồng kết hợp tránh trú bão lũ.

Anh Nguyễn Ngọc Thắng, Phó Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ bản huyện Hương Khê, cho biết: Nhà văn hóa cộng đồng được thiết kế 2 tầng có diện tích 400m2 với kinh phí trên 2 tỷ đồng. Khi bão lũ xảy ra, tầng 1 của công trình sẽ là nơi tránh trú cho trâu bò, tầng 2 là nơi người dân sinh hoạt với đầy đủ tiện nghi như bếp nấu, nhà vệ sinh… Công trình được khởi công vào đầu tháng 4/2021 và sẽ hoàn thành, được đưa vào sử dụng trong tháng 7 năm nay.

Bằng những nỗ lực của Đảng ủy, chính quyền các cấp và sự chung tay của nhà hảo tâm trong, ngoài tỉnh, người dân ở vùng thiên tai trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã yên tâm hơn khi mùa mưa bão đang cận kề.

Theo Thông tấn xã