Kiểm tra công tác phòng chống thiên tai năm 2023 tại Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Việt Bắc

Tham dự cùng Đoàn có đại diện của Vụ Quản lý Dự báo KTTV, Vụ Quản lý Mạng lưới KTTV, Văn phòng Tổng cục, Trung tâm Dự báo KTTV, Trung tâm Thông tin và Dữ liệu KTTV.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn La Đức Dũng chủ trì họp kiểm tra công tác phòng chống thiên tai năm 2023 của Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Việt Bắc

Đoàn đã tiến hành kiểm tra công tác đánh giá, thẩm định tài liệu; đánh giá chất lượng, giám sát hoạt động mạng lưới trạm KTTV thuộc phạm vi quản lý của Đài KTTV khu vực

Công tác thu nhận thông tin, truyền tin; tham gia, phối hợp phòng, chống thiên tai với địa phương, các đơn vị có liên quan; công tác tuyên truyền phổ biến về phòng, chống thiên tai đến các tổ chức, cá nhân trên địa bàn đơn vị phụ trách.

Công tác triển khai thực hiện các quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn quốc gia, quy trình, quy định kỹ thuật, văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về công tác quan trắc, dự báo, cảnh báo và thông tin, dữ liệu KTTV phục vụ phòng, chống thiên tai trong phạm vi trách nhiệm của đơn vị.

Công tác triển khai, phổ biến, tuyên truyền các văn bản pháp lý có liên quan đến hoạt động của mạng lưới trạm quan trắc KTTV.

Theo báo cáo của Đài KTTV khu vực Việt Bắc: Đài đã triển khai thực hiện đúng các quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn quốc gia, quy trình, quy định kỹ thuật, văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về công tác quan trắc bao gồm: Thông tư số 14/2022/TT-BTNMT ngày 27 tháng 10 năm 2022 ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quan trắc khí tượng; Thông tư số 22/2022/TT-BTNMT ngày 20 tháng 12 năm 2022 ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quan trắc thủy văn; Thông tư số 15/2022/TT-BTNMT ngày 27 tháng 10 năm 2022 ban hành Quy định kỹ thuật về quan trắc ra đa thời tiết và ô- dôn - bức xạ cực tím; Thông tư số 18/2022/TT-BTNMT ngày 21 tháng 11 năm 2022 quy định nội dung quan trắc khí tượng thủy văn đối với trạm thuộc mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia; Thông tư số 24/2022/TT-BTNMT ngày 30 tháng 12 năm 2022 về việc ban hành Định mức kinh tế - kỹ thuật hoạt động của mạng lưới trạm khí tượng thủy văn; Thông tư  số 70/2015/TT-BTNMT ngày 23/12/2015 về Quy định kỹ thuật đối với hoạt của trạm khí tượng tự động; Quyết định số 2339/QĐ-BKHCN về công bố 06 Tiêu chuẩn quốc gia; Quyết định số 2873/QĐ-BKHCN về công bố 06 Tiêu chuẩn quốc gia; Quyết định số 2874/QĐ-BKHCN về công bố 03 Tiêu chuẩn quốc gia; Quyết định 294/QĐ-BKHCN về công bố 03 Tiêu chuẩn quốc gia, Quan trắc Môi trường quan trắc môi trường tiếp tục triển khai: Thông tư số 01/2020/TT-BTNMT ngày 29 tháng 4 năm 2020 ban hành Quy định kỹ thuật đánh giá chất lượng tài liệu hải văn, môi trường không khí và nước; Thông tư số 10/2021/TT-BTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2021 ban hành quy định kỹ thuật quan trắc môi trường và quản lý thông tin, dữ liệu quan trắc chất lượng môi trường.

Đối với công tác Dự báo, cảnh báo: Đài đã ban hành hướng dẫn về công tác dự báo, cảnh báo KTTV phục vụ phòng, chống thiên tai quyết định số 18/2021/QĐ-TTg ngày 22/04/2021 Quy định về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai; thông tư số 40/2016/TT-BTNMT ngày 19 tháng 12 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quy định về Quy trình kỹ thuật dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn trong điều kiện bình thường; Thông tư số 41/2016/TT-BTNMT ngày 21 tháng 12 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quy định về Quy trình kỹ thuật dự báo, cảnh báo hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm và quy định của Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn; Quyết định số 221/QĐ- TCKTTV ngày 30 tháng 6 năm 2021 ban hành Quy định về phân cấp trách nhiệm ban hành bản tin dự báo, cảnh báo hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm đối với các đơn vị trong hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thuỷ văn quốc gia thuộc phạm vi quản lý của Tổng cục Khí tượng Thủy văn; Quyết định số 241/QĐ-TCKTTV ngày 19 tháng 8 năm 2022 của Tổng cục trưởng Tổng cục KTTV Quy định về nội dung, tần suất và phân cấp trách nhiệm ban hành bản tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn trong điều kiên bình thường; Thông tư số 41/2017/TT-BTNMT ngày 23 tháng 10 năm 2017 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quy định kỹ thuật đánh giá chất lượng dự báo, cảnh báo khí tượng; Thông tư số 42/2017/TT-BTNMT ngày 23 tháng 10 năm 2017 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quy định kỹ thuật đánh giá chất lượng dự báo, cảnh báo thủy văn; Quyết định số 251/QĐ-TCKTTV ngày 31 tháng 8 năm 2022 quy định về hình thức bản tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn tại các đơn vị thuộc phạm vi quản lý của Tổng cục KTTV.

Đối với công tác thông tin dữ liệu: Đài đã triển khai thực hiện các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về công tác thông tin dữ liệu, Quyết định số 409/QĐ-TCKTTV ngày 17/11/2021 ban hành quy chế tạm thời đánh giá chất lượng thông tin, dữ liệu của các đơn vị trực thuộc Tổng cục. xây dựng phương án số: 05/PA – MLT& TT ngày 01/5/2023 về thông tin liên lạc dự phòng tại Đài khu vực và các Đài tỉnh

Chủ động xây dựng kế hoạch và kiểm tra kỹ thuật mạng lưới trạm KTTV năm 2023

Để chuẩn bị tốt cho công tác Phòng chống thiên tai năm 2023, trước mùa bão lũ Đài đã ban hành Quyết định số 215/QĐ-ĐKVVB ngày 10 tháng 4 năm 2023 về việc kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai của Đài KTTV khu vực Việt Bắc năm 2023, đồng thời đã phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên; Kế hoạch số 273/KH-ĐKVVB ngày 09/5/2023 kế hoạch công tác Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn của Đài KTTV khu vực Việt Bắc năm 2023; Văn bản số 217/ĐKVVB-DB ngày 10/04/2023 kế hoạch kiểm tra công tác phòng, chống thiên tai  các đơn vị làm công tác dự báo KTTV năm 2023.

Đài đã thành lập các đoàn kiểm tra được 60/60 trạm KTTV và Môi trường trong toàn Đài khu vực, kết quả kiểm tra cụ thể là: Mạng lưới các trạm KTTV trang bị tương đối đầy đủ máy móc đang dùng, dự phòng lắp đặt đúng kỹ thuật còn hạn sử dụng, Đài đã tăng cường nhân lực cho các trạm khi có yêu cầu. Công tác Thông tin liên lạc trong toàn Đài khu vực, luôn đảm bảo hệ thống cáp truyền số liệu, máy chủ và mạng internet hoạt động tốt phục vụ công tác dự báo và có đầy đủ các phương tiện dự phòng khi có sự cố xảy ra. Đã xây dựng phương án thông tin liên lạc dự phòng tại Đài khu vực và các Đài tỉnh số: 05  /PA – MLT& TT ngày 01/5/2023 . Đài đã mua sắm và cấp máy vi tính, máy in cho các đơn vị, sửa chữa nâng cấp số lượng máy hỏng và kém chất lượng để 100% các đơn vị có máy tính, đưa công nghệ thông tin vào phục vụ công việc chuyên môn tại trạm; đường truyền Internet đảm bảo về tốc độ, chất lượng phục vụ cho công tác nhận, gửi thông tin điện báo qua phần mềm CDH để cho các đơn vị thuộc Đài khai thác số liệu được dễ dàng, thuận tiện. Đã kiểm tra cụ thể trình trạng tất cả các loại máy móc, thiết bị, dụng cụ quan trắc đo đạc hiện có tại các trạm, qua kiểm tra các trạm đều thực hiện nghiêm túc công tác bảo quản, bảo dưỡng các loại máy, thiết bị chuyên môn thường xuyên, định kỳ.

Đài đã kiểm tra, củng cố hệ thống thông tin liên lạc hiện có tại trạm, bảo đảm mạng lưới thông tin liên lạc của trạm phải liên tục được thông suốt, đặc biệt khi có thời tiết nguy hiểm như: áp thấp nhiệt đới, bão, lũ ...Rà soát bổ sung phương án quan trắc, đo đạc tại các trạm khi có thời tiết xấu, phương án đo lũ cao, lũ đặc biệt lớn năm 2023; trong đó chú ý bổ sung, sửa đổi các phương án đã xây dựng như cảnh vật quan trắc, số điện thoại, tên người, địa chỉ… trước ngày 15 tháng 04 năm 2023 để thẩm định phê duyệt.

Đài khu vực đã thành lập các đoàn kiểm tra 06 đơn vị dự báo (Phòng Dự báo, Đài KTTV tỉnh Thái Nguyên, Đài KTTV tỉnh Vĩnh Phúc, Đài KTTV tỉnh Yên Bái, Đài KTTV tỉnh Lào Cai, Đài KTTV tỉnh Bắc Kạn).

Bảo trì, bảo dưỡng công trình quan trắc đảm bảo công tác Phòng chống thiên tai năm 2023

Để chuẩn bị tốt cho công tác Phòng chống thiên tai năm 2023, trước mùa bão lũ, Đài ra văn bản chỉ đạo: số 58/ĐKVVB-MLT&TT ngày 31/02/2023 về việc chỉ đạo các trạm KTTV tập trung làm tốt công tác tu bổ, bảo dưỡng công trình, sân vườn máy móc, và hệ thống các trạm KTTV và đo mưa tự động. Kết quả kiểm tra các trạm đều thực hiện tốt việc duy tu, bảo dưỡng công trình quan trắc, bảo quản phương tiện đo máy thiết bị, xây dựng các phương án quan trắc đo đạc, điện báo khi có bão lũ, thực hiện đúng quy trình quy chuẩn tiêu chuẩn và quy chế báo bão lũ; có kế hoạch cho việc sửa chữa những hư hỏng mạng lưới quan trắc, khắc phục các tồn tại của các Đoàn kiểm tra của Đài khu vực và Đài tỉnh. Mạng lưới trạm quan trắc KTTV và Môi trường và các đơn vị của Đài KTTV khu vực Việt Bắc đã sẵn sàng đảm bảo thực hiện tốt việc quan trắc thu thập số liệu và điện báo cho mùa mưa lũ năm 2023

Công tác kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo

Trong tháng 4/2023 Đài đã thực hiện mua sắm phương tiện vật tư trang thiết bị  máy thủ công và tự động phục vụ cho các trạm KTTV theo đúng kế hoạch, hiện nay đang triển khai lắp đặt và sửa chữa. Đầu năm đã chuyển 01 đợt máy KTTV và môi trường, máy tự động để kiểm định theo định kỳ, các máy đang dùng và dự phòng có đủ chứng từ, còn trong hạn kiểm định, các kết quả kiểm định và hiệu chuẩn được Trung tâm Quan trắc KTTV công nhận đảm bảo chất lượng, Đài đã triển khai đến các trạm KTTV và môi trường thực hiện theo đúng quy định và kịp thời. Đối với phương tiện đo KTTV thủ công kiểm định: Đài KTTV khu vực Việt Bắc đã kiểm định các loại nhiệt biểu, ẩm ký, nhiệt ký, áp ký hiệu chỉnh 126 phương tiện đo KTTV thủ công;  Bộ môn Thủy văn: máy đo Lưu tốc kế LS 25 -1A (22 máy) 29 chiếc Nhiệt kế nước và 36 phương tiện đo KTTV tự động các loại đầu đo. Năm 2023 đã thực hiện hiệu chỉnh 15 trạm đo yếu tố Khí áp đã được Trung tâm Quan trắc KTTV cấp hiệu chính, Đài đã triển khai tới các trạm thực hiện.  Công tác môi trường đã triển khai thực hiện hiệu chuẩn tổng số: 34 máy và đã có chứng từ, Đài đã triển khai tới các trạm thực hiện. Kiểm tra thanh tra 28 trạm đo mưa tự động, 13 điểm đo mưa nhiệt, 02 trạm khí tượng tự động, Đài đang lập báo cáo chuẩn bị gửi Trung tâm Quan trắc KTTV để cấp hiệu chính.

Tuy nhiên, đối với phương tiện đo KTTV tự động: các phương tiện đo KTTV tự động của Đài tại các trạm KTTV không có thiết bị dự phòng, các thiết bị không đồng bộ về chủng loại, nên việc tháo rời đưa về Trung tâm để kiểm định rất khó khăn, không đảm bảo an toàn.

Tích cực phối hợp phòng chống thiên tai với địa phương và các đơn vị có liên quan

Phòng Dự báo và các Đài KTTV tỉnh đã thường xuyên theo dõi sát diễn biến thời tiết thủy văn, phát hiện và ra các bản tin dự báo cảnh báo sớm các hiện tượng thời tiết thủy văn nguy hiểm như: bão, áp thấp nhiệt đới, mưa, lũ lớn, lũ quét, sạt lở đất, rét đậm rét hại, dông, tố, lốc…; cung cấp các bản tin dự báo KTTV hàng ngày, dự báo thời tiết điểm đến 10 ngày, dự báo cảnh báo thời hạn tháng, thời hạn mùa, bản tin dự báo phục vụ liên hồ chứa lưu vực Sông Hồng ... Các bản tin được biên soạn đúng quy định, được cung cấp đầy đủ, kịp thời cho Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn, Văn phòng tỉnh ủy, Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh, Đài phát thanh truyền hình, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh, các huyện thành thị, các đơn vị quản lý vận hành hồ chứa có liên quan của các tỉnh trong khu vực; ngoài ra còn được cập nhật trên trang Website của Đài khu vực và các Đài KTTV tỉnh. Có Quy chế phối hợp quản lý hoạt động KTTV với Sở TNMT tỉnh Tuyên Quang, Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Vĩnh Phúc; Có quy chế phối hợp về công tác PCTT và TKCN với tỉnh Phú Thọ. Phối hợp tốt với các hồ chứa thủy lợi, thủy điện trên địa bàn trong việc cung cấp bản tin cảnh báo, dự báo giúp cho công tác vận hành xả lũ kịp thời hạn chế thấp nhất thiệt hại.

Ngoài công tác theo dõi phát hiện, dự báo cảnh báo thời tiết thủy văn, Đài thường xuyên phối hợp với Văn phòng tỉnh ủy, Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh, Đài phát thanh truyền hình, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các tỉnh trong khu vực nhằm nâng cao hiệu quả tham mưu trong công tác Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn của các tỉnh; tranh thủ sự hỗ trợ của địa phương trong công tác bảo vệ công trình, hành lang kỹ thuật công trình KTTV, giải quyết hồ sơ đất đai, giải quyết các vụ việc vi phạm hành lang kỹ thuật công trình.

 Về hình thức truyền phát tin: Ngoài hình thức gửi bản tin bằng văn bản qua Email, fax thì khi có tình huống thiên tai, các thông tin cảnh báo dự báo còn được trao đổi trực tiếp tại Văn Phòng thường trực Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các tỉnh trong khu vực hoặc thông tin qua điện thoại, qua tin nhắn đến các đồng chí lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo huyện để chủ động nắm bắt sớm. Kết hợp với các trạm KTTV để làm đầu mối cung cấp thông tin dự báo, cảnh báo xuống các địa phương cấp huyện, xã. Tăng cường mối liên hệ với địa phương nơi trạm đóng và làm tốt công tác tuyên truyền về KTTV; Công tác truyền tin: Các bản tin được báo cáo lên Lãnh đạo cấp trên, gửi đến các cơ quan, đơn vị liên quan qua đường thư điện tử (email), fax, tin nhắn SMS, Zalo, đăng trên trang web của Đài KTTV khu vực Việt Bắc và Đài KTTV tỉnh.

Một số hình ảnh của Đoàn kiểm tra:

Tạp chí KTTV