Khu vực dự án hồ chứa nước Đông Thanh (xã Đông Thanh, huyện Lâm Hà, Lâm Đồng), nơi đang xảy ra sự cố sụt lún, sạt trượt đất. Ảnh: Nguyễn Dũng/TTXVN
Hội thảo có hơn 100 đại biểu là lãnh đạo, chuyên gia, nhà chuyên môn từ Bộ Xây dựng, trường đại học, công ty địa chất trong cả nước tham gia đóng góp ý kiến.
Tại Hội thảo, đại diện Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng trình bày đề dẫn về thực trạng sạt trượt, ngập lụt trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua. Trong đó, tình hình ngập lụt, sạt lở đất trên địa bàn ngày càng phức tạp. Đặc biệt trong mùa mưa năm 2023, tình trạng này có xu hướng nghiêm trọng hơn và gây nhiều thiệt hại về người và tài sản.
Cụ thể trong những tháng đầu năm, toàn tỉnh xảy ra 13 đợt mưa lớn gây ngập lụt cục bộ tại thành phố Đà Lạt, Bảo Lộc. Tình trạng sạt lở cũng diễn ra cực đoan, nhiều vụ việc gây chết người trên địa bàn thành phố xảy ra cuối tháng 6/2023 và sạt lở trên đèo Bảo Lộc cuối tháng 7 vừa qua. Thống kê hiện nay toàn tỉnh vẫn còn 163 điểm bị sạt lở, có nguy cơ sạt lở đất.
Nguyên nhân chính của thực trạng sạt trượt đất là do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan kết hợp với địa hình đồi dốc đặc trưng của vùng Tây Nguyên. Đồng thời, hoạt động xây dựng, san gạt, đào đất tạo mặt bằng trên các khu vực sườn dốc càng làm tăng nguy cơ sạt lở.
Trong khi đó, tình trạng ngập lụt tại đô thị có nguyên nhân chính là do tình trạng bê tông hóa, đô thị hóa, cộng với việc phát triển nhà lưới, nhà kính trong khi năng lực tiêu thoát nước của hệ thống đô thị đã cũ, chưa đáp ứng được.
Liên quan đến thực trạng ngập lụt và sạt lở tại Lâm Đồng, nhiều chuyên gia, nhà khoa học cũng có những tham luận chỉ ra các nguyên nhân, giải pháp khắc phục trước mắt cũng như lâu dài. Theo chuyên gia Đỗ Minh Đức (Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội), kết quả nghiên cứu của ông và nhóm cộng sự cho thấy tình trạng sạt lở tại Lâm Đồng hoàn toàn có thể đưa ra cảnh báo sớm dựa trên các kết quả quan trắc, phân tích trên các vùng đất dốc ở Việt Nam.
Đặc biệt, tại thành phố Đà Lạt có nhiều nét tương đồng với Hồng Kông (Trung Quốc) những năm 1970 - 1980 nên có thể học hỏi kinh nghiệm ứng phó với trượt lở mái dốc của họ. Cụ thể như xây dựng hệ thống quan trắc tích hợp và giám sát thực tế từng khu vực đất dốc; xây dựng, hiệu chỉnh và từng bước hoàn thiện hệ thống cảnh báo sớm tình trạng sạt lở đất.
Chuyên gia Đỗ Minh Đức nhấn mạnh, Lâm Đồng cần có dự báo và cảnh báo sớm nguy cơ trượt lở tại các khu vực trọng điểm để chủ động ứng phó, giảm thiểu thiệt hại. Riêng thành phố Đà Lạt trước mắt cần xác lập các ngưỡng cảnh báo và kịch bản ứng phó cho từng công trình ở các mức nguy cơ khác nhau và về lâu dài cần xây dựng, ban hành hướng dẫn chi tiết các công trình xây dựng trên đất dốc.
Cùng quan điểm, ông Takami Kano (chuyên gia của Công ty địa chất Kawasaki, Nhật Bản) cho rằng, tại Nhật Bản việc lập bản đồ phân vùng mức độ rủi ro đã được thực hiện từ lâu, trường hợp ở Lâm Đồng nếu được thực hiện thì nên phân vùng theo mức độ rủi ro lũ lụt và lở đất. Tuy nhiên, ở Việt Nam nói chung việc sử dụng ảnh chụp từ máy bay và phương pháp quét laser để lấy dữ liệu địa hình sẽ gặp nhiều bất lợi do vấn đề về kinh phí.
Do đó chúng ta có thể sử dụng hình ảnh từ các ứng dụng trực tuyến, từ vệ tinh miễn phí để đánh giá về hiện tượng nứt, lồi lõm của mặt đất; sự xuất hiện các đặc điểm lở đất, khối sụt trượt… Qua đó sớm hình thành bản đồ phân vùng mức độ rủi ro để cơ quan chức năng và cả người dân có thể sử dụng, thực hiện các biện pháp khẩn cấp khi có nguy cơ cao về trượt lở đất hay ngập lụt.
Trước đó, chiều 21/9, đoàn chuyên gia có chuyến khảo sát thực tế tại nhiều điểm sạt trượt đất và ngập lụt cục bộ trên địa bàn thành phố Đà Lạt như: Khu vực sạt trượt đất trên đường Khe Sanh, đường Hoàng Hoa Thám (Phường 10); đường Đặng Thái Thân (Phường 3); Khu dân cư Số 5 (Phường 4); khu vực suối Phan Đình Phùng (khu vực Hải Thượng và La Sơn Phu Tử), Vườn hoa thành phố và khu Golf Valley.
Đây là các khu vực có nguy cơ sạt lở cao và đã có những vụ sạt lở hay ngập lụt cục bộ trong mùa mưa. Chuyến khảo sát giúp các chuyên gia, nhà khoa học có cái nhìn toàn cảnh về địa hình, địa chất, các giải pháp đã và đang được chính quyền địa phương triển khai ứng phó với thiên tai trên địa bàn./.
Nguyễn Dũng/TTXVN
.jpg)
