Khu vực Hà Nội và Đông Bắc Bộ bao giờ sẽ có những đợt nắng nóng đầu tiên?

Ông Trần Quang Năng, Trưởng phòng Dự báo Thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia

PV. Thưa ông khu vực Hà Nội và Đông Bắc Bộ bao giờ sẽ có những đợt nắng nóng đầu tiên?

Ông Trần Quang Năng: Thời tiết năm 2021 theo như chúng tôi thống kê có khá nhiều diễn biến phù hợp với quy luật khí hậu, nắng nóng xảy ra ở cuối tháng 3 sau đó sẽ mở rộng dần ra khu vực phía Đông Bắc Bộ. Vì vậy, khu vực Hà Nội và Đông Bắc Bộ nắng nóng sẽ xảy ra vào thời gian cuối tháng 5, đầu tháng 6, cao điểm nắng nóng ở khu vực Bắc Bộ sẽ vào khoảng tháng 6 và tháng 7.

Thời điểm tháng 3 đến đầu tháng 5 vẫn còn xuất hiện những đợt không khí lạnh từ phía Bắc di chuyển xuống phía Nam, mặc dù cường độ yếu nhưng các đợt không khí lạnh vẫn giúp duy trì nhiệt độ không quá cao ở khu vực phía Đông Bắc Bộ, phía Tây Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ do có dãy Hoàng Liên Sơn nên mặc dù có không khí lạnh nhưng không bị ảnh hưởng nên sẽ nóng trước. Năm nay, nắng nóng đã bắt đầu phù hợp với quy luật và muộn hơn năm 2020.

PV. Vậy mùa hè năm nay miền Bắc và miền Trung theo Trung tâm nhận định sẽ xuất hiện bao nhiêu đợt nắng nóng?

Ông Trần Quang Năng: Về số lượng nắng nóng sẽ chủ yếu mang ý nghĩa thống kê, vì 2 ngày nắng nóng liên tiếp trở lên đã có thể tính là 1 đợt nắng nóng. Như năm 2020, có 1 đợt nắng nóng đặc biệt kéo dài đến 43 ngày từ ngày 18/6/2020 đến ngày 30/7/2020, cho nên con số về số lượng đợt nắng nóng sẽ ít ý nghĩa hơn. Tuy nhiên, chúng tôi dự báo nắng nóng năm nay sẽ ít gay gắt hơn và sẽ không kéo dài như năm 2020.

PV. Trong thời gian vừa rồi, khu vực Tương Dương – Nghệ An đã xuất hiện nắng nóng lên đến 41⁰C, vậy đây có phải là tín hiệu cho biết đợt nắng nóng tiếp theo sẽ có cường độ mạnh hơn hay không?

Ông Trần Quang Năng: Ngay từ đợt nắng nóng đầu tiên ở khu vực Tương Dương – Nghệ An đã có nhiệt độ lên đến 40,7⁰C, đây cũng là một trong những điểm thường xuyên có nhiệt độ cao, tuy nhiên ngay từ đợt đầu đã có nắng nóng trên 40 độ vậy thì năm nay một số điểm có nắng nóng cục bộ cao kỷ lục ở khu vực này sẽ còn xảy ra.

PV. Trong tháng 4 này, thời tiết sẽ có những gì đáng lưu ý trên các vùng, miền cả nước?

Ông Trần Quang Năng: Trong tháng 4 này một trong những điều đáng lưu ý nhất trên toàn quốc là giai đoạn chuyển mùa ở miền Bắc và miền Nam. Tháng 4 vẫn sẽ xuất hiện những đợt không khí lạnh từ phía Bắc có cường độ yếu, cùng với đó nhiệt độ tại khu vực Bắc Bộ đang tăng dần, mỗi khi có không khí lạnh xuống sẽ kèm theo các hiện tượng như dông, lốc, sét và mưa đá tại khu vực Bắc Bộ. Khu vực Nam Bộ cuối tháng 4 đầu tháng 5 là giai đoạn bắt đầu mưa do gió mùa tây nam, các hiện tượng như dông, lốc, sét sẽ xảy ra trên khu vực này.

PV. Thưa ông, những khu vực nào sẽ dễ xảy ra các hiện tượng trên?

Ông Trần Quang Năng: Cụ thể, các hiện tượng sẽ dễ xảy ra ở khu vực phía Bắc các tỉnh phía Đông Bắc Bộ và các tỉnh vùng núi phía Bắc, nếu các đợt không khí lạnh mạnh thì các hiện tượng trên có thể xuất hiện đến tận các tỉnh khu vực Thanh Hóa, Nghệ An. Đối với toàn bộ các tỉnh Nam Bộ, Tây Nguyên và ven biển Nam Trung Bộ cuối tháng 4 và đầu tháng 5 khi xuất hiện gió mùa tây nam thì hiện tượng này sẽ xuất hiện nhiều hơn.

PV. Xin ông cho biết, đối với các hiện tượng dông, lốc, sét và mưa đá thì trung tâm đã có những công tác dự báo như thế nào?

Ông Trần Quang Năng: Hiện tượng dông, lốc, sét xuất hiện ở quy mô nhỏ do đó sẽ khó có thể dự báo được trước, tuy nhiên hiện tượng trên thường đi kèm với các đám mây dông nên trong các hoạt động sản xuất hàng ngày người dân cũng có thể dễ dàng nhìn nhận, đoán định trong thời gian ngắn sắp tới sẽ xảy ra dông, lốc, sét, gió giật. Khi có hiện tượng mây đen kéo đến, gió bắt đầu nổi lên thì đó là thời điểm mà bà con cần tìm nơi tránh trú, không di chuyển trên đường. Theo nguyên tắc, giai đoạn nửa tiếng đầu tiên của mỗi trận mưa dông sẽ kèm theo gió giật, sét, lốc rất nguy hiểm, sau đó, khi mưa đã kéo dài thì các hiện tượng trên sẽ giảm, vì vậy, công tác truyền tin đến với các đối tượng chịu tác động phải nhanh nhất. Hiện nay, Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia đã bắt đầu ra các bản tin trên app thời tiết ứng dụng cho thiết bị di động, các phương diện thông tin như facebook, zalo để người dân có thể tiếp cận thông tin nhanh nhất.

PV. Thời điểm này thì miền Bắc đã có thể kết thúc hiện tượng nồm, ẩm hay chưa?

Ông Trần Quang Năng: Thời điểm này áp thấp nóng phía Tây đã phát triển, nắng nóng ra tăng. Tuy nhiên, ở khu vực Bắc Bộ thì chưa phải cao điểm nắng nóng, cho nên tháng 4 chưa phải là thời điểm kết thúc hiện tượng nồm, ẩm, thậm chí có thể đến đầu tháng 5 vẫn còn xuất hiện hiện tượng này.

Xin trân trọng cảm ơn ông.

Tạp chí Khí tượng Thủy văn