Gần một nửa thềm băng ở Nam Cực đã bị thu hẹp trong 25 năm qua

Một bức ảnh chụp từ trên không do Cơ quan Khảo sát Nam Cực của Anh công bố cho thấy một vết nứt lớn trên thềm băng Brunt ở Nam Cực. AP

Trong 25 năm qua, 67 nghìn tỷ tấn băng đã được thải ra biển, trong khi 59 nghìn tỷ tấn băng đã được bổ sung vào các kệ, với tổn thất ròng là 7,5 nghìn tỷ tấn. Tiến sĩ Benjamin Davison, nhà nghiên cứu tại Đại học Leeds, người đứng đầu nghiên cứu được công bố trên tạp chí này, cho biết: “Có một bức tranh hỗn hợp về sự suy giảm thềm băng và điều này liên quan đến nhiệt độ đại dương và dòng hải lưu quanh Nam Cực”. Theo Tạp chí khoa học phát triển: “Nửa phía tây tiếp xúc với nước ấm, có thể nhanh chóng làm xói mòn các thềm băng từ bên dưới, trong khi phần lớn Đông Nam Cực hiện được bảo vệ khỏi vùng nước ấm gần đó bởi một dải nước lạnh ở bờ biển”.

Nam Cực, lục địa lớn thứ năm trên thế giới, có diện tích gấp khoảng 50 lần Vương quốc Anh. Các nhà nghiên cứu đã phân tích hơn 100.000 hình ảnh radar vệ tinh như một phần của nghiên cứu để đánh giá tình trạng của các thềm băng ở đây.

Ở phía tây Nam Cực, nhiệt độ nước ở đáy biển đang lên tới 2^oC, đủ ấm để làm tan chảy lớp băng đang chảy trên đó. Nhiệt độ nước biển ở sườn phía đông lạnh hơn. Ảnh: Tiến sĩ Benjamin Davison/Đại học Leeds Bất kỳ sự thu hẹp nào của các thềm băng sẽ có tác động dây chuyền lớn đến sự tuần hoàn của đại dương toàn cầu, “băng tải” khổng lồ, vận chuyển chất dinh dưỡng cũng như nhiệt và carbon từ hệ sinh thái vùng cực nhạy cảm này khi nước mặn dày đặc chìm xuống đáy đại dương. Nước ngọt tan từ băng làm loãng nước biển mặn, làm cho nó ngọt hơn và nhẹ hơn, mất nhiều thời gian hơn để chìm, làm suy yếu hệ thống tuần hoàn đại dương - một quá trình mà một nghiên cứu gần đây cho thấy có thể đang được tiến hành.

“Không có dấu hiệu phục hồi”

Các vùng biển ở phía tây Nam Cực trải qua các dòng hải lưu và gió khác với phía đông, trong một quá trình đang đẩy nước ấm hơn bên dưới các thềm băng ở sườn phía tây. “Chúng tôi dự kiến ​​hầu hết các thềm băng sẽ trải qua chu kỳ thu hẹp nhanh chóng nhưng chỉ trong thời gian ngắn, sau đó sẽ mọc lại từ từ. Thay vào đó, chúng tôi thấy gần một nửa trong số chúng đang thu hẹp lại mà không có dấu hiệu phục hồi”, Tiến sĩ Davison, chuyên gia quan sát trái đất về các vùng cực, cho biết.

Ông nói, sự nóng lên toàn cầu do con người gây ra có thể là yếu tố chính dẫn đến mất băng và nói thêm rằng nếu đó là do sự biến đổi tự nhiên của các kiểu khí hậu, thì sẽ có một số dấu hiệu băng tái sinh trên các thềm băng phía tây.

Các thềm băng trôi nổi trên các vùng biển xung quanh Nam Cực, đóng vai trò như những “nút” khổng lồ ở cuối sông băng, làm chậm dòng chảy băng chảy ra đại dương. Nếu chúng suy yếu hoặc giảm kích thước, tốc độ băng bị mất khỏi sông băng sẽ tăng lên. Thềm băng Getz, nơi 1,9 nghìn tỷ tấn băng đã bị mất đi trong thời gian nghiên cứu 25 năm, đã chứng kiến ​​một số tổn thất lớn nhất. Phần lớn tổn thất đó là do tan chảy ở đáy thềm băng, chỉ 5% là do băng tan, khi những khối băng lớn vỡ ra khỏi thềm băng và di chuyển vào đại dương.

Một tảng băng trôi lớn gần đảo Nam Georgia, Nam Đại Tây Dương, nơi nó trôi nổi từ Nam Cực, sau khi sinh ra từ thềm băng Larsen C vào tháng 7 năm 2017. EPA

Khoảng 1/3 trong số 1,3 nghìn tỷ tấn băng bị mất trên Thềm băng Đảo Thông là do băng tan, phần còn lại là do tan chảy từ mặt dưới của thềm băng. Ngược lại, Thềm băng Amery, ở phía đông Nam Cực, thực sự có thêm 1,2 nghìn tỷ tấn băng vì nó được bao quanh bởi vùng nước lạnh hơn nhiều. “Nghiên cứu đã tạo ra những phát hiện quan trọng. Chúng ta có xu hướng nghĩ về các thềm băng như những sự tiến lên và rút lui theo chu kỳ. Thay vào đó, chúng ta đang chứng kiến ​​sự tiêu hao ổn định do tan chảy và sinh bê”, giáo sư Anna Hogg, cũng đến từ Đại học Leeds và là đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết. “Nhiều tảng băng đã xuống cấp rất nhiều: 48 tảng băng đã mất hơn 30% khối lượng ban đầu chỉ sau 25 năm. Đây là bằng chứng nữa cho thấy Nam Cực đang thay đổi do khí hậu ấm lên. Nghiên cứu này cung cấp thước đo cơ bản để từ đó chúng ta có thể thấy những thay đổi tiếp theo có thể xuất hiện khi khí hậu ấm hơn.”

Tin biên dịch: Tạp chí Khí tượng Thuỷ văn

Nguồn: https://www.thenationalnews.com/climate/environment/2023/10/12/almost-half-of-antarcticas-ice-shelves-have-shrunk-over-the-past-25-years/