Phụ nữ lấy nước ở Marsabit bị hạn hán ở miền bắc Kenya (Ảnh: WFP/Alessandro Abbonizio
Quyền về đất đai của phụ nữ đang là tâm điểm chú ý trước Ngày Thế giới Chống Sa mạc hóa và Hạn hán, được tổ chức vào ngày 17 tháng 6, tại các sự kiện trên khắp thế giới, từ Kenya đến Việt Nam, bao gồm một sự kiện cấp cao tại Trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York.
“Quyền bình đẳng về đất đai vừa bảo vệ đất đai vừa thúc đẩy bình đẳng giới,” Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres cho biết trong một thông điệp video, kêu gọi tất cả các chính phủ loại bỏ các rào cản pháp lý đối với phụ nữ sở hữu đất đai và để họ tham gia hoạch định chính sách
Phụ nữ chiếm gần một nửa lực lượng lao động nông nghiệp trên thế giới, nhưng các hành vi phân biệt đối xử liên quan đến quyền sở hữu đất đai, tiếp cận tín dụng, trả lương bình đẳng và ra quyết định thường cản trở sự tham gia tích cực của họ trong việc duy trì sức khỏe của đất đai. Ngày nay, chưa đến 1/5 chủ đất trên toàn thế giới là phụ nữ, theo Công ước của Liên hợp quốc về chống sa mạc hóa (UNCCD).
Phụ nữ ít có “quyền kiểm soát” nhất
Người đứng đầu Liên Hợp Quốc cho biết: “Nông nghiệp không bền vững đang làm xói mòn đất nhanh hơn 100 lần so với quá trình tự nhiên có thể phục hồi chúng và có tới 40% đất đai trên hành tinh của chúng ta hiện đang bị thoái hóa, gây nguy hiểm cho sản xuất lương thực, đe dọa đa dạng sinh học và làm trầm trọng thêm khủng hoảng khí hậu”. Ông nói: “Điều này ảnh hưởng nặng nề nhất đến phụ nữ và trẻ em gái. “Họ phải chịu đựng nhiểu hơn do thiếu lương thực, khan hiếm nước và buộc phải di cư do sự ngược đãi đất đai của chúng ta, nhưng họ lại có ít quyền kiểm soát nhất. Do đó, kêu gọi hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái góp phần bảo vệ “nguồn tài nguyên quý giá nhất của chúng ta”, ông nói “hãy cùng nhau chấm dứt suy thoái đất vào năm 2030”.
Trước thềm ngày quốc tế, UNCCD đã phát động chiến dịch #HerLand (tạm dịch: Vùng đất của phụ nữ) nhằm nâng cao nhận thức về việc phụ nữ đang tạo ra sự khác biệt hiện tại và những thách thức phía trước. Theo UNCCD, khi được tiếp cận bình đẳng, phụ nữ và trẻ em gái có thể tăng năng suất nông nghiệp, phục hồi đất đai và xây dựng khả năng phục hồi hạn hán. Khi bắt đầu sự kiện cấp cao, Inna Modja, ca sĩ người Malian và Đại sứ thiện chí của UNCCD, đã trình diễn bài hát ra mắt thế giới, Her Land, để đánh dấu ngày này. Cô cho hay: “Là một phụ nữ, nghệ sĩ, nhà hoạt động về khí hậu và công bằng xã hội, tôi tin rằng điều quan trọng là phải trao quyền cho phụ nữ và thanh niên cũng như thúc đẩy bình đẳng giới trong cuộc chiến chống sa mạc hóa và suy thoái đất đai. “Cùng nhau, chúng ta có thể tạo ra một tương lai tươi sáng hơn, bền vững hơn.” Các diễn giả cấp cao, các nhà lãnh đạo nữ, các nhà khoa học nổi tiếng, các nhà hoạt động vì đất đai và đại diện thanh niên đều đồng ý rằng nhiều việc đã được thực hiện nhưng cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa để tạo sân chơi bình đẳng về quyền sở hữu đất đai.
Tarja Halonen, cựu Tổng thống Phần Lan và Đại sứ UNCCD Land, cho biết hành động là cần thiết ngay bây giờ. Theo bà: “Giải quyết bất bình đẳng giới không chỉ là điều nên làm. Nếu chúng ta đảm bảo rằng phụ nữ hoàn toàn có thể sử dụng khả năng, kiến thức, tài năng và tiềm năng lãnh đạo của họ thì xã hội của chúng ta sẽ tốt đẹp hơn.”
Khu vực Somali của Ethiopia đang trải qua hạn hán kéo dài (Ảnh: WFP/Michael Tewelde)
“Công việc dở dang”
Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc Csaba Kőrösi cho biết: “Khi nữ nông dân có quyền sở hữu đất đai, họ sẽ phát triển hơn và quốc gia của họ cũng vậy. “Tăng cường quyền về đất đai và tài sản của phụ nữ giúp tăng cường an ninh lương thực và giảm tình trạng suy dinh dưỡng.” Ông nói, những thay đổi tích cực này có hiệu ứng lan tỏa. Ông nói: “Những gì chúng ta đang thiếu là các quyết định chính sách và biện pháp công nhận vai trò của họ trong việc quản lý đất đai. Chúng ta nên cố gắng hết sức để loại bỏ các rào cản đối với sự tham gia của phụ nữ vào quá trình ra quyết định.”
Thư ký điều hành UNCCD Ibrahim Thiaw cho biết Ngày Sa mạc hóa và Hạn hán này nhằm huy động cộng đồng quốc tế theo hướng đó. Ông nói: “Trong tất cả những bất bình đẳng giới mà chúng ta gặp phải trên thế giới, sự mất cân bằng trong khả năng tiếp cận đất đai màu mỡ của phụ nữ vẫn được cho là gây sốc nhất. “Ở mọi nơi trên thế giới, việc lấp đầy khoảng cách giới cụ thể này vẫn là một công việc còn dang dở.”
Biên dịch: Tạp chí KTTV
.png)
.jpg)
