Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT, năm 2020, tại khu vực miền núi nước ta, tình trạng mưa lớn kéo dài đã gây ra tình trạng sạt lở đất, lũ quét đặc biệt nghiêm trọng, diện rộng ở nhiều nơi, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Trong những tháng đầu năm 2021, trong khu vực đã xảy ra một số đợt rét đậm, rét hại, giông lốc, sét, mưa đá... Mặc dù chưa bước vào mùa mưa, song một số địa phương đã xảy ra hiện tượng lũ ống, lũ quét gây thiệt hại về người và tài sản, đây là điều hiếm gặp, báo hiệu một năm thiên tai diễn biến khó lường trong khu vực. Thiên tai tại khu vực từ đầu năm đến nay đã làm 3 người chết, 1 người bị thương; 320 nhà bị hư hại, tốc mái; 1.086 con gia súc bị chết, thiệt hại về kinh tế ước tính là 25 tỷ đồng.
Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia báo cáo tại Hội nghị. Ảnh: Tổng cục PCTT
Nhận định khái quát xu thế thời tiết, thiên tai các tháng cuối năm 2021, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia cho biết:
Mùa bão năm 2021 đề phòng các cơn bão mạnh, có hướng di chuyển phức tạp và gây gió mạnh trên biển
Dự báo số lượng XTNĐ trong năm 2021 hoạt động trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta có khả năng ở mức tương đương so TBNN, khoảng từ 12-13 cơn bão và ATNĐ trên Biển Đông, trong đó có khoảng 5-6 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta.
Đề phòng các cơn bão mạnh, có hướng di chuyển phức tạp và gây gió mạnh trên biển trong mùa mưa bão năm 2021.
Nhận định xu thế nhiệt độ trung bình từ tháng 5-12/2021 nhiệt độ trên khu vực phổ biến ở mức xấp xỉ TBNN cùng thời kỳ.
Nắng nóng tại khu vực Bắc Bộ có xu hướng xuất hiện tương đương so với TBNN, tuy nhiên không gay gắt và kéo dài như năm 2020. Cao điểm của nắng nóng tại Bắc Bộ sẽ trong khoảng tháng 5 đến tháng 7/2021.
Cảnh báo dông, lốc mưa đá
Năm 2021, những trận dông mạnh kèm theo lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh có khả năng diễn ra nhiều nơi trên cả nước. Ở khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ chủ yếu có nguyên nhân từ ảnh hưởng của rãnh áp thấp bị nén do áp cao lạnh lục địa từ phía bắc di chuyển xuống phía nam hoặc có sự kết hợp của hội tụ gió trên cao. Trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 8, khu vực Bắc Bộ sẽ có khả năng xuất hiện những trận dông mạnh xảy ra kèm lốc, sét, mưa đá ở nhiều tỉnh, thành phố.
Đề phòng mưa lớn cục bộ trong thời đoạn ngắn, nguy cơ cao gây lũ quét và sạt lở
Từ tháng 5-8/2021, Tổng lượng mưa (TLM) phổ biến xấp xỉ so với TBNN, riêng tháng 6/2021, khu vực Tây Bắc TLM thấp hơn từ 10-20% so với TBNN. Tháng 9/2021 TLM phổ biến cao hơn 10-25% so với TBNN, riêng khu vực Tây Bắc TLM xấp xỉ so với TBNN. Tháng 10/2021, TLM tại khu vực Tây Bắc và Việt Bắc thấp hơn 10-25% so với TBNN, các khu vực khác TLM phổ biến cao hơn từ 10-25% so với TBNN cùng thời kỳ. Tháng 11 và tháng 12/2021, bước sang giai đoạn ít mưa trên khu vực.
Mưa lớn ở khu vực sẽ tập trung nhiều ở Bắc Bộ trong thời gian tháng 6-9/2021, cần đề phòng mưa lớn cục bộ trong thời đoạn ngắn, nguy cơ cao gây lũ quét và sạt lở ở vùng núi Bắc Bộ.
Nguy cơ lũ quét và sạt lở đất xuất hiện sớm
Mùa mưa lũ năm 2021, đỉnh lũ trên các trên các lưu vực sông khu vực Bắc Bộ phổ biến ở mức BĐ1-BĐ2, riêng thượng lưu sông Thao có khả năng xuất hiện lũ ở mức BĐ2- BĐ3. Các đợt lũ vừa và lũ lớn sẽ tập trung trong các tháng 8-9/2021. Nguy cơ lũ quét và sạt lở đất xuất hiện sớm tại vùng núi khu vực Tây Bắc và Việt Bắc. Đỉnh lũ lớn nhất năm đến các hồ chứa Bắc Bộ phổ biến ở mức xấp xỉ TBNN.
Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: Tổng cục PCTT
Tạp chí Khí tượng Thủy văn