Các tác động của bão số 3

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia

Theo Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết các siêu bão trước đây chủ yêu hình thành ở vùng biển Tây Bắc Thái Binh Dương, sau đó đi vào Biển Đông và thường giảm cường độ, hiếm khi có bão hình thành siêu bão ngay trên Biển Đông.

Theo thống kê thì chưa có cơn bão nào đi vào Biển Đông mà mạnh lên thành cấp siêu bão (cấp 16), chỉ có 02 cơn đi từ Tây Bắc TBD vào kv Biển Đông đạt cấp siêu bão nhưng không ảnh hưởng đến đất liền nước ta, cụ thể:

- Cơn bão  RAI (Cơn bão số 9) tháng 12 năm 2021 đạt cấp 16 trên kv Biển Đông hướng vào miền Trung sau đi vòng lên, sau tan dần trên Bắc Biển Đông và  không ảnh hưởng đến nước ta. Theo thông tin của JMA, bão  xảy ra 2 Obs đạt 105 knots (54m/s-Cấp 16) vào 18UTC ngày 18/12 và 00UTC ngày 19/12/2021.

- Cơn bão  SAOLA (Cơn bão số 3) cuối tháng 8 đầu tháng tháng 9/2023 đạt cấp 16 trên kv Biển Đông đi vào Nam Trung Quốc và tan dần và không ảnh hưởng đến nước ta. xảy ra 4 Obs đạt 105 knots (54m/s-Cấp 16) từ 12UTC ngày 30/8 đến 06UTC ngày 31/8/2023.

Bão số 03 cũng có quá trình mạnh lên rất nhanh, từ thời điểm vào Biển Đông (ngày 02/9) cấp 8, đến hơn 02 ngày sau bão đã mạnh thêm tới 8 cấp, đạt cấp siêu bão vào ngày 05/9. Điều này cũng tương đối hiếm gặp đối với bão trên Biển Đông

Thời gian duy trì cường độ cấp 16 hơn 1 ngày cũng là khá dài đối với một cơn bão trên Biển Đông.

Theo dự báo hiện tại, có các tác động chính chúng ta cần lưu ý:

Về gió mạnh: Bão số 3 có thể gây ra gió mạnh cấp 16, giật cấp 17 trên khu vực Bắc Biển Đông; cấp 13-14, giật cấp 17 ở Bắc Vịnh Bắc Bộ; cấp 11-12, giật cấp 14 ở vùng biển ven bờ Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình.

Về sóng lớn, nước dâng do bão: Trên Biển Đông sóng biển có thể cao từ 10-12m, vùng ven biển ven bờ Quảng Ninh – Thành Hóa từ 2-5m.

Về mưa lớn: bão số 3 có thể gây ta một đợt mưa lớn ở các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, trong đó trọng tâm là khu vực Bắc Bộ và Thành Hóa với lượng mưa phổ biển từ 100-350mm, có nơi trên 500mm.

Diễn biến của bão số 2 – Rammasun (1409)

Trong quá khứ có rất nhiều cơn bão mạnh hoạt động trên Biển Đông, có thể liệt kê như cơn cơn bão (ELLEN), đổ bộ Trung Quốc mạnh cấp 15; cơn bão (DOT) năm 1985; cơn bão BETTY năm 1985, cơn bão ANGELA năm 1995, cơn bão MEGI năm 2010; cơn bão USAGI năm 2013, cơn bão HAIYAN là cơn bão siêu mạnh, cường độ mạnh nhất lên tới cấp 17, tuy nhiên cường độ mạnh nhất ở khu vực phía Đông của Philippin, còn khi vào Biển Đông, bão HAIYAN cường độ giảm còn cấp 14, cấp 15; gần đây vào năm 2018 cơn bão MANGKHUT cấp 15, đổ bộ Trung Quốc. Như vậy có thể thấy đây là siêu bão có cường độ mạnh nhất trong khoảng 30 năm gần đây hoạt động trên Biển Đông.

Để hình dung mức độ nguy hiểm của cơn bão số 3, có thể dẫn chứng cơn bão có đường đi gần tương tự, chỉ là lệch bắc hơn so với cơn bão số 3 nên tác động về gió và mưa cũng ít hơn so với dự báo của cơn bão số 3.

Bão số 2 hình thành trên biển TBTBD và di chuyển vào Biển Đông, cường độ bão lúc mạnh nhất đạt cấp 15, giật trên cấp 17. Số liệu quan trắc Obs typh cho thấy, bão số 2 đã gây ra gió mạnh cấp 8-9, giật cấp 10 ở tỉnh Quảng Ninh; ở tỉnh Lạng Sơn và Bắc Giang có gió mạnh cấp 6-7, giật cấp 8; ở các tỉnh  Hải Phòng, Bắc Ninh và Hải Dương có gió giật mạnh cấp 6-7. Trị số khí áp thấp nhất trong thời gian hoạt động của bão số 2 quan trắc được tại Móng Cái (Quảng Ninh) là 978,1mb, vào lúc 6h57’ ngày 19/7/2014

Mức độ ảnh hưởng đến đất liền theo từng mốc thời gian và từng khu vực cụ thể

Về gió mạnh: Từ đêm 06/9 và gần sáng ngày 07/9, vùng ven biển từ Quảng Ninh đến Thanh Hoá có gió mạnh dần lên cấp 6-7, sau tăng lên cấp 8-9, vùng gần tâm bão cấp 10-12, giật cấp 14; nơi đón gió mạnh đầu tiên trên đất liền nhiều khả năng là khu vực Móng Cái (Quảng Ninh), từ khoảng 1-4 giờ sáng ngày 07/9. Thời điểm gió mạnh nhất trong khoảng từ trưa đến tối ngày 07/9.

Khu vực sâu trong đất liền phía Đông Bắc Bộ, bao gồm các tỉnh như Lạng Sơn, Bắc Giang, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Ninh Bình và Thanh Hóa có gió mạnh muộn hơn và yếu hơn, phổ biến sẽ có gió cấp 6-8, giật cấp 9-11 từ trưa ngày 07/9.

Trên biển và vùng ven biển, sóng do bão rất lớn nên sẽ phá tác động mạnh tới khu vực neo đậu tàu/thuyền, khu nuôi trồng thuỷ sản, sạt lở đê biển. Ngoài ra, mặc dù thời điểm bão vào bờ có thuỷ triều thấp, tuy nhiên do nước dâng và sóng trong bão thấp nên khả năng nhiều khu vực trũng, thấp ven biển vẫn bị ngập.

Về mưa lớn: Từ đêm 06/9 đến sáng 09/9, ở khu vực Bắc Bộ và Thanh Hoá có khả năng xuất hiện một đợt mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to và dông với tổng lượng mưa phổ biến từ 100-350mm, có nơi trên 500mm; vùng mưa to sẽ dịch dần từ Đông sang Tây theo quỹ đạo của bão số 3; trong đó vùng mưa to nhất tập trung ở phía Đông Bắc Bộ và xảy ra trong ngày và đêm 07/9; phía Tây Bắc Bộ có lượng mưa nhỏ hơn và tập trung mưa từ tối ngày 07/9 đến đêm 08/9.

Với diễn biến như vậy thì vùng biển ven bờ và đất liền Quảng Ninh, Hải Phòng sẽ có cấp độ rủi ro thiên tai cấp 4; khu vực  vịnh Bắc Bộ, vùng biển ven bờ và đất liền các tỉnh, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình và Thanh Hoá cấp độ rủi ro thiên tai cấp 3.

Lúc này khi bão chưa vào mọi người cần thực hiện nghiêm hướng dẫn của chính quyền địa phương, chằng chống nhà cửa, nhà xưởng, thiết bị, cây xanh, neo đậu tàu thuyền vào nơi an toàn; sơ tán người dân khỏi các nhà canh, nuôi trông thủy hải sản.

Lưu ý trước khi bão đến sẽ vẫn có mối nguy hiểm do mưa dông trước bão, trong cơn dông có thể gây gió giật mạnh như gió trong bão mạnh.

Người dân ở các tỉnh ven biển Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình những nơi chịu ảnh hưởng trực tiếp của hoàn lưu bão số 03 cần:

Tuyệt đối không cố ra ngoài lúc mưa to gió lớn khi hoàn lưu bão ảnh hưởng trực tiếp, dự báo từ đêm nay ở các huyện đạo, sau đó là khu vực đất ven biển Quang Ninh -Thanh Hóa (dự báo trong khoảng từ sáng đến chiều tối mai)

Đối với các tỉnh thành phố vùng núi, trung du Bắc Bộ, khu vực Thanh Hóa là những nơi đối mặt với nguy cơ ngập lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, đặc biệt là nhà ở, các công trình (nhà tạm, nhà cạnh các khai trường, hạ lưu hồ chứa...) và tổ chức di dời ngay người dân và tài sản khi thấy không đảm bảo an toàn; kiên quyết di dời người dân đến nơi đảm bảo an toàn. Sau khi bão qua, nguy cơ lũ quét, sạt lở đất vẫn còn hiện hữu những ngày sau đó nên cần hết sức đề phòng.

Tạp chí KTTV