Những nỗ lực trong công tác dự báo, cảnh báo Khí tượng Thủy văn

Dự báo khí tượng

Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia đã ứng dụng các sản phẩm dự báo số quy mô toàn cầu và khu vực trong dự báo khí tượng và làm chủ các công nghệ xử lý kết quả dự báo, các phương phương pháp dự báo hiện đại như tổ hợp, đồng hóa số liệu đã được triển khai. Công nghệ dự báo bão hiện nay đã được nâng thời hạn dự báo lên 5 ngày. Độ chính xác trong dự báo vị trí và cường độ bão của Việt Nam đã dần tiệm cận với trình độ dự báo bão của các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới. Các bản tin dự báo bão được phát sớm hơn từ 30 phút đến 01 giờ so với trước đây để kịp thời phục vụ công tác chỉ đạo phòng chống thiên tai. Dự báo mưa lớn diện rộng, dự báo, cảnh báo rét đậm, rét hại, dự báo, cảnh báo các đợt nắng nóng diện rộng đã nâng thời hạn cảnh báo, dự báo trước 2-3 ngày với độ tin cậy đạt trên 75%. Các bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai đã bước đầu đưa nội dung tác động của thiên tai đến ngành nghệ như nông nghiệp, giao thông, thủy sản….

Dự báo thủy văn

 Cảnh báo lũ quét, sạt lở đất đã cảnh báo chi tiết tới cấp huyện kèm các bản đồ minh họa, cảnh báo được mức ngập theo các vùng, cảnh báo diễn biến xâm nhập mặn theo cửa sông từng vùng, thiếu hụt nguồn nước đến từng lưu vực sông. Độ chính xác, tin cậy trong các bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai ngày càng được nâng cao. Công nghệ dự báo thủy văn đã có nhiều thay đổi thông qua các mối quan hệ hợp tác quốc tế. Các mô hình thủy văn, thủy lực, hệ thống cảnh báo lũ quét, …có sử dụng nguồn dữ liệu đa dạng từ các trạm quan trắc truyền thống, trạm tự động, dữ liệu ước lượng mưa vệ tinh, từ các mô hình dự báo thời tiết số trị. Kết quả dự báo từ các mô hình số hiện đại hỗ trợ nâng cao chất lượng dự báo, thời hạn dự báo, cảnh báo sớm được các đợt mưa, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất. 

Dự báo hải văn

Các yếu tố hải văn được triển khai dự báo nghiệp vụ từ năm 2008 và đã có những tiến bộ nhanh chóng do ứng dụng công nghệ hiện đại từ các nước phát triển như Nhật Bản, Na Uy, Mỹ. Độ phân giải của mô hình dự báo sóng, dòng chảy và nước dâng do bão, tương ứng đã chi tiết đến 4km, 3km và 2km nhờ sự hỗ trợ của siêu máy tính. Sóng biển được triển khai dự báo tổ hợp với thời hạn dự báo đến 10 ngày. Nước dâng do bão được thực hiện với thời hạn dự báo 3 ngày và cảnh báo từ 3-5 ngày. Công nghệ dự báo dòng chảy biển cho phép cung cấp thông tin đến 10 ngày trên vùng biển ngoài khơi và ven bờ. Dự báo quỹ đạo vật thể trôi, lan truyền chất ô nhiễm đã được triển khai từ năm 2017 phục vụ tìm kiếm cứu hộ cứu nạn trong nhiều sự cố trên biển. Những năm gần đây, hầu hết các hiện tượng hải văn nguy hiểm như sóng lớn, nước dâng do bão, triều cường đã được dự báo, cảnh báo kịp thời. Ngoài phục vụ phòng chống thiên tai, các yếu tố sóng, thủy triều dòng chảy biển đã được triển khai phục vụ cho một số ngành nghề như giao thông, điều tra khảo sát trên biển.

Thông tin dự báo, cảnh báo KTTV đã giúp các Bộ, ngành, địa phương chủ động điều chỉnh các hoạt động kinh tế - xã hội, cơ cấu sản xuất, mùa vụ, triển khai các biện pháp phòng tránh giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra. Trong năm 2019-2020 đã dự báo chính xác các xu thế thời tiết nhất là tình hình thiếu nước, xâm nhập mặn ở khu vực Trung Bộ và Nam Bộ qua đó giảm thiệt hại trong lĩnh vực nông nghiệp chỉ bằng 9,6% so với năm 2016. Năm 2020, một năm thiên tai lịch sử, bão chồng bão, lũ chồng lũ những Ngành KTTV đã cảnh báo, dự báo kịp thời, sát diễn biến của 14 cơn bão và 01 áp thấp nhiệt đới; 21 đợt không khí lạnh; 13 đợt nắng nóng; 18 đợt mưa lớn trên diện rộng; 17 đợt lũ trên phạm vi cả nước, góp phần giảm thiểu được những thiệt hai do thiên tai gây ra./.

Tạp chí Khí tượng Thủy văn