Lễ phát động quốc gia hưởng ứng Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới và Chiến dịch Giờ Trái đất năm 2022

Buổi Lễ có sự tham dự của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà; Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành; Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn Trần Hồng Thái; Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Châu Trần Vĩnh; Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu Tăng Thế Cường; đại diện lãnh đạo các  đơn vị trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường. Lễ phát động được kết nối trực tuyến đến hơn 500 điểm cầu của các tổ chức quốc tế, phi chính phủ, Đại sứ quán tại Việt Nam, đại diện lãnh đạo các Bộ, Ban ngành, đoàn thể Trung ương, các tỉnh, thành phố và các cơ quan chuyên môn, cơ quan thông tấn báo chí và cộng đồng.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà phát biểu khai mạc Lễ phát động

Biến đổi khí hậu thách thức của nhân loại

Phát biểu tại lễ phát động, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh trong những năm qua, biến đổi khí hậu, thiên tai và sự thiếu hụt về nguồn nước đã và đang là những thách thức nghiêm trọng đối với nhân loại. Theo báo cáo mới nhất công bố ngày 28/2/2022 của Ban Liên Chính phủ về biến đổi khí hậu - IPCC, biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, thiên tai sẽ ngày càng gia tăng về cường độ và tần suất, an ninh nguồn nước, an ninh lương thực và sinh kế của người dân ngày càng bị đe dọa. IPCC ước tính, kể từ năm 2008 đến nay, mỗi năm, có hơn 20 triệu người trên thế giới phải rời bỏ nhà cửa do bão, lũ lụt; và một nửa dân số thế giới thiếu nước ít nhất 1 tháng mỗi năm.

Bên cạnh đó, việc gia tăng dân số toàn cầu, tình trạng đô thị hóa kéo thêm sự suy thoái về thiên nhiên môi trường, cộng hưởng thêm tác động của dịch bệnh COVID-19 hiện cũng làm phức tạp hóa hơn những thách thức mà Trái Đất đang phải đối mặt.

Vì vậy, năm 2022, Ngày Nước Thế giới được lựa chọn chủ đề “nước ngầm - biến nguồn tài nguyên vô hình thành hữu hình,” Ngày Khí tượng Thế giới “cảnh báo sớm để hành động sớm - thông tin khí tượng thủy văn và khí hậu phục vụ hiệu quả giảm nhẹ rủi ro thiên tai” và Chiến dịch Giờ Trái Đất “kiến tạo tương lai - bây giờ hoặc không bao giờ” là 3 sự kiện lớn có sự gắn kết chặt chẽ với nhau, qua đó kêu gọi sự quan tâm của cộng đồng để tăng cường các giải pháp, hành động kịp thời ngay từ bây giờ. Đó là tăng cường hơn nữa công tác thông tin, dự báo, cảnh báo sớm và trong ngắn hạn và dài hạn để bảo vệ sinh mạng và tài sản của người dân; thúc đẩy quản lý, khai thác, bảo vệ và sử dụng bền vững nguồn nước ngầm nói riêng và tài nguyên nước nói chung vì sự sống của các thế hệ hôm nay và mai sau; lan tỏa sử dụng tiết kiệm năng lượng cho tương lai bền vững của hành tinh và nhân loại.

Các đại biểu tham dự tại Lễ phát động

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên tai và biến đổi khí hậu, theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, trung bình mỗi năm, nước ta cũng đang phải hứng chịu từ 6-7 cơn bão. Những ảnh hưởng do hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở đất, hay thiếu nguồn nước sạch sinh hoạt tại nhiều địa phương, vùng miền đang xảy ra với tần suất nhiều hơn gây trở ngại đến sự phát triển của đất nước. Đặc biệt, những năm gần đây đã xảy ra nhiều thiên tai bất thường, cực đoan và khó dự đoán.

Trong bối cảnh đó, lĩnh vực khí tượng thủy văn, tài nguyên nước và biến đổi khí hậu nói riêng cũng như ngành tài nguyên và môi trường nói chung luôn nhận được quan tâm, định hướng, chỉ đạo sát sao, quyết liệt, ủng hộ của lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Cụ thể, trong lĩnh vực tài nguyên nước, Việt Nam đã xây dựng, hoàn thiện Đề án đảm bảo an ninh nguồn nước quốc gia; Quy hoạch tài nguyên nước quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; xây dựng kế hoạch ban hành Luật Tài nguyên nước sửa đổi và các nghị định, thông tư hướng dẫn liên quan...

Đối với lĩnh vực khí tượng thủy văn, lần đầu tiên, lĩnh vực này đã được Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị đề cập toàn diện các nội dung về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khí tượng thủy văn, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Ngành khí tượng thủy văn cũng đã triển khai thực hiện các hoạt động “cập nhật phân vùng rủi ro thiên tai, lập bản đồ cảnh báo thiên tai, đặc biệt là các thiên tai liên quan đến bão, nước dâng do bão, lũ quét, sạt lở đất, hạn hán, xâm nhập mặn” theo chỉ đạo, định hướng của Chính phủ…

Đặc biệt, với nhãn quan nhạy bén và tầm nhìn chiến lược, Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có những quyết sách kịp thời, phù hợp với xu thế của thời đại thể hiện bằng những cam kết hành động mạnh mẽ về giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi năng lượng từ than sang năng lượng sạch tái tạo hướng tới mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0” tại COP26 vừa qua.

Toàn cảnh Lễ phát động

Tích cực cùng chung tay hành động vì tương lai bền vững

Thông qua lễ phát động hưởng ứng Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới và Chiến dịch Trái đất năm 2002, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đề nghị các cấp chính quyền cần đổi mới căn bản về nhận thức và tư duy trong hoạch định chính sách phát triển theo hướng kinh tế dựa vào hệ sinh thái, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; người dân cả nước tích cực cùng chung tay hành động để mỗi hành động cụ thể sẽ cộng hưởng, tạo sức lan tỏa lớn vì tương lai bền vững.

Theo đó, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đề nghị các bộ, ngành, địa phương chỉ đạo, triển khai rà soát hoàn thiện hệ thống các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; thể chế hóa và nội luật hóa những nội dung điều ước, thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam đã tham gia. Tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vai trò của công tác khí tượng thủy văn trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, phục vụ thiết thực đời sống dân sinh; nâng cao năng lực, chất lượng dự báo, cảnh báo sớm về khí tượng thủy văn và giám sát biến đổi khí hậu; đặc biệt là thông tin, dữ liệu về nguy cơ xay ra các hiện tượng nguy hiểm, bất thường có thể ảnh hưởng hoặc gây thiệt hại về người, tài sản và môi trường. Thực hiện lộ trình chuyển đổi lâu dài, khó khăn từ mô hình phát triển sử dụng nhiều nhiên liệu hóa thạch sang phát triển ít phát thải có sức chống chịu cao; phát triển ít phát thải hướng tới phát thải ròng bằng “0.” Thúc đẩy sử dụng nước một cách thông minh, tiết kiệm; tích cực khôi phục những dòng sông bị suy thoái, ô nhiễm; làm tăng trở lại nguồn nước ngầm bị suy giảm là những việc cần làm để góp phần quan trọng cho phát triển quốc gia phồn thịnh và bền vững, đảm bảo an ninh nước và sinh kế dựa vào nước.

"Cuối cùng, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiên tai ngày càng khắc nghiệt cùng với đại dịch COVID-19, các cơ quan khí tượng thủy văn quốc gia với cơ quan quản lý thiên tai, quản lý tài nguyên nước, chính quyền địa phương và các bên liên quan cần tăng cường sự phối hợp chặt chẽ, để phòng ngừa, sẵn sàng và ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu ngày một tốt hơn," Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.

Tại Lễ phát động, các đại biểu đã cùng nghe bài phát biểu, thông điệp của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhân Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới và Chiến dịch Giờ Trái đất năm 2022; phát biểu của lãnh đạo một số tổ chức quốc tế, Đại sứ quán tại Việt Nam, đại diện lãnh đạo một số Bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và các tỉnh, thành phố...

Cũng trong khuôn khổ Lễ phát động, Tổng cục KTTV đã công bố kết quả và trao giải cho các tập thể và cá nhân đạt giải Cuộc thi “Khí tượng Thủy văn trong em” tại Hà Nội và các điểm cầu trực tuyến trên cả nước.

Tạp chí Khí tượng Thủy văn