Mozambique đang tiến những bước dài tới Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người

Tại một buổi lễ cấp bộ trưởng ở thủ đô Maputo, Tổng thống Mozambique, Ngài Filipe Jacinto Nyusi, đã công bố lộ trình quốc gia đầy tham vọng để đạt được Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người vào cuối năm 2027 và cũng công bố một khoản đầu tư mới đáng kể để cải thiện các quan sát thời tiết và khí hậu cơ bản, làm cơ sở cho các cảnh báo sớm.

Radar khí tượng ở Beira, được lắp đặt với sự giúp đỡ của AfDB và WMO

Chủ tịch Mozambique

“Mozambique là một quốc gia luôn phải sống trong mối đe dọa thường trực của các thảm họa, đặc biệt là những thảm họa do các hiện tượng thiên nhiên cực đoan gây ra, trong đó lũ lụt, lốc xoáy và hạn hán là những thảm họa thường xuyên nhất. Khi những sự kiện bất lợi này xảy ra, chúng để lại hậu quả tàn khốc, đặc trưng là mất mát về người và thiệt hại về vật chất và môi trường hoặc những tác động nghiêm trọng đến xã hội và nền kinh tế của chúng ta”, Ngài Nyusi, Nhà vô địch của Liên minh châu Phi về Quản lý rủi ro thiên tai, cho biết.

Nằm trên bờ biển đông nam châu Phi, Mozambique thường xuyên phải hứng chịu các cơn bão nhiệt đới quét qua Ấn Độ Dương và lũ lụt ven biển và nội địa liên quan. Hơn 60% dân số sống ở các vùng ven biển trũng thấp, phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp dựa vào nước mưa, làm tăng nguy cơ đối với cơ sở hạ tầng và sinh kế.

Tác động của biến đổi khí hậu đã làm trầm trọng thêm những thách thức này, cũng như sự suy thoái môi trường do hoạt động của con người và quản lý đất đai kém, ông Nsusi cho biết.

“Có thể làm được nhiều điều để giảm thiểu thương vong và thiệt hại lớn hơn. Thông báo trước giúp chúng ta thực hiện được điều này, để bảo vệ chính mình”, Tổng thống phát biểu tại buổi lễ. Được các bộ trưởng và đại diện cấp cao của Liên hợp quốc và chính phủ tài trợ đứng cạnh, ông hoan nghênh công việc của WMO và Cơ quan Khí tượng và Thủy văn Quốc gia Mozambique.

“Mozambique đã có những bước tiến lớn hướng tới Cảnh báo sớm cho Tất cả mọi người và có thành tích đã được chứng minh trong việc cứu sống người. Ví dụ, Bão nhiệt đới Idai vào tháng 3 năm 2019 đã khiến 603 người tử vong và gây thiệt hại 3 tỷ đô la Mỹ. Bão nhiệt đới Freddy phá kỷ lục vào đầu năm 2023 đã cướp đi sinh mạng của 183 người và gây thiệt hại kinh tế 176 triệu đô la Mỹ”, Tổng thư ký WMO Celeste Saulo cho biết.

“Cùng nhau, chúng ta có thể xây dựng một tương lai mà Mozambique không chỉ chuẩn bị cho các sự kiện nguy hiểm mà còn có khả năng phục hồi trước chúng. Chúng ta hãy cùng nhau chung một tầm nhìn và một mục tiêu: bảo vệ con người, sinh kế và tương lai”, bà nói. “Cảnh báo sớm có hiệu quả. Chúng phải có hiệu quả với tất cả mọi người”, Celeste Saulo nói.

Ra mắt Lộ trình Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người tại Mozambique

Mozambique đã có những bước tiến lớn trong việc thích ứng với khí hậu. Sáng kiến ​​Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người, do Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres dẫn đầu, đang được tích hợp hiệu quả vào Mozambique. Sáng kiến ​​này đã chính thức ra mắt tại một hội thảo quốc gia vào tháng 11 năm 2023 và đang được triển khai với sự hỗ trợ của Viện Quản lý Thảm họa Quốc gia và Viện Khí tượng Quốc gia, phối hợp chặt chẽ với Viện Truyền thông Quốc gia và Hội Chữ thập đỏ Mozambique và với văn phòng Điều phối viên thường trú của Liên hợp quốc.

Lộ trình EW4All cung cấp một khuôn khổ bao quát cho chương trình Hệ thống Cảnh báo sớm Đa nguy cơ thống nhất và mạch lạc, có thể được đưa vào kế hoạch phát triển năm năm của Mozambique. Sáng kiến ​​này hướng đến việc bao trùm toàn bộ chuỗi giá trị khí tượng, từ việc thu thập dữ liệu quan sát thời tiết và khí hậu, đến dự báo tốt hơn, cải thiện hệ thống cảnh báo sớm cho đến các kế hoạch thích ứng với khí hậu có thông tin đầy đủ hơn.

Cơ sở tài trợ quan sát có hệ thống

Có nhiều thách thức: Cho đến nay, Viện Khí tượng Quốc gia Mozambique đã dựa vào ngân sách của chính phủ và các dự án phát triển quốc tế để tài trợ cho mạng lưới quan sát của mình. Tuy nhiên, nguồn lực hạn chế đã cản trở khả năng tiếp cận và bảo trì mạng lưới. Hiện tại, Mozambique thiếu các trạm thời tiết bề mặt tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế bắt buộc của WMO, Mạng quan sát cơ bản toàn cầu (GBON).

May mắn thay, điều này sẽ thay đổi nhờ khoản đầu tư 7,8 triệu đô la Mỹ từ Cơ sở tài trợ quan sát có hệ thống (SOFF) để lắp đặt sáu trạm mặt đất mới, nâng cấp 15 trạm hiện có và thiết lập bốn trạm trên không.

Khoản đầu tư của SOFF nhằm mục đích đưa Mozambique phù hợp với các tiêu chuẩn của Mạng quan sát cơ bản toàn cầu. Dữ liệu thu thập được từ các trạm mới và được nâng cấp sẽ đưa vào các dịch vụ thời tiết và khí hậu quan trọng, bao gồm các hệ thống cảnh báo sớm.

“Đây là khoản đầu tư kịp thời và rất cần thiết, sẽ mang lại lợi nhuận cao. Đất nước đã mất 75% các trạm quan trắc trong trận lũ lụt năm 2000 và đã nỗ lực phục hồi thông qua hiện đại hóa và mở rộng kể từ đó”, Celeste Saulo cho biết trong một tuyên bố video tại sự kiện cấp cao.

“Khoản đầu tư của SOFF sẽ đóng góp vào chương trình đầy tham vọng của chính phủ nhằm thành lập Một trạm thời tiết một quận. Các trạm mặt đất và trên không mới hoặc được cập nhật cùng với hỗ trợ kỹ thuật sẽ cải thiện các dịch vụ khí tượng và thủy văn quốc gia, do đó tăng cường các hệ thống dự báo và cảnh báo sớm giúp cứu sống và sinh kế”, bà cho biết. Mozambique là một trong những quốc gia đầu tiên chuyển sang giai đoạn Đầu tư SOFF.

Cơ quan Thời tiết Nam Phi, với tư cách là cố vấn ngang hàng của SOFF, sẽ cung cấp hướng dẫn, trong khi Chương trình Lương thực Thế giới (WFP), với tư cách là đơn vị thực hiện, sẽ tận dụng sự hiện diện tại thực địa và các dự án đang diễn ra để bổ sung cho các khoản đầu tư vào cảnh báo sớm và tài chính dựa trên dự báo.

Sự hợp tác này nhằm mục đích hướng đến việc sửa chữa dễ dàng các trạm trước đây được tài trợ bởi các sáng kiến ​​như Chương trình thí điểm về khả năng phục hồi khí hậu, Quỹ Phát triển Bắc Âu và Ngân hàng Thế giới, vốn phải đối mặt với tình trạng thiếu bảo trì do hạn chế về nguồn lực. Viện Khí tượng Quốc gia sẽ được trang bị tốt hơn để hỗ trợ các sáng kiến ​​của chính phủ nhằm tăng cường khả năng phục hồi và phòng ngừa thảm họa quốc gia.

Sáng kiến ​​Hệ thống cảnh báo sớm và rủi ro khí hậu

Sáng kiến ​​Hệ thống cảnh báo sớm rủi ro khí hậu (CREWS) cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng khả năng phục hồi ở Mozambique. Theo CREWS, WMO và Ngân hàng Thế giới đã bắt đầu hợp tác chặt chẽ với nhau sau cơn bão Idai năm 2019. Dự án chung này đã cung cấp chuyên môn quốc tế cho Chương trình quản lý rủi ro thiên tai do Chính phủ lãnh đạo, đặc biệt là trong việc phát triển và triển khai các hệ thống cảnh báo sớm tích hợp. Cuộc họp sắp tới của Ủy ban chỉ đạo CREWS sẽ thảo luận về một dự án tiếp theo trị giá 5,5 triệu đô la Mỹ để xây dựng trên nền tảng này và mở rộng các nỗ lực ở Mozambique và khu vực Nam Phi rộng lớn hơn.

Tin ngắn: Tạp chí KTTV

Nguồn: https://wmo.int/media/news/mozambique-takes-strides-towards-early-warnings-all