Năm 2023 phá vỡ kỷ lục khí hậu với những tác động lớn (phần đầu)

Báo cáo Trạng thái Khí hậu Toàn cầu tạm thời của WMO xác nhận rằng năm 2023 được coi là năm ấm nhất được ghi nhận. Dữ liệu cho đến cuối tháng 10 cho thấy nhiệt độ trong năm là khoảng 1,40 độ C (với biên độ không chắc chắn là ±0,12°C) trên mức cơ sở tiền công nghiệp 1850-1900. Sự khác biệt giữa năm 2023, 2016 và 2020 - trước đây được xếp hạng là những năm ấm nhất - là hai tháng cuối cùng rất khó có thể ảnh hưởng đến thứ hạng.

Chín năm qua, 2015 đến 2023 là kỷ lục ấm nhất. Sự kiện El Niño nóng lên, xuất hiện vào mùa xuân ở Bắc bán cầu năm 2023 và phát triển nhanh chóng trong mùa hè, có khả năng làm tăng thêm sức nóng vào năm 2024 vì El Niño thường có tác động lớn nhất đến nhiệt độ toàn cầu sau khi đạt đỉnh.

“Mức khí nhà kính đang cao kỷ lục. Nhiệt độ toàn cầu cao kỷ lục. Mực nước biển dâng cao kỷ lục. Băng biển ở Nam Cực thấp kỷ lục Đó là một tạp âm chói tai của những kỷ lục bị phá vỡ”, Tổng thư ký WMO, Giáo sư Petteri Taalas cho biết. “Đây không chỉ là số liệu thống kê. Chúng ta có nguy cơ thua cuộc trong cuộc đua cứu sông băng và kiềm chế mực nước biển dâng. Chúng ta không thể quay trở lại khí hậu của thế kỷ 20, nhưng chúng ta phải hành động ngay bây giờ để hạn chế những rủi ro về khí hậu ngày càng khắc nghiệt trong thế kỷ này và các thế kỷ sắp tới”, ông nói.

Giáo sư Taalas cho biết: “Thời tiết khắc nghiệt đang hàng ngày hủy hoại cuộc sống và sinh kế - nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết là đảm bảo rằng mọi người đều được bảo vệ bởi các dịch vụ cảnh báo sớm”.

Mức carbon dioxide cao hơn 50% so với thời kỳ tiền công nghiệp, giữ nhiệt trong khí quyển. Tuổi thọ dài của CO2 có nghĩa là nhiệt độ sẽ tiếp tục tăng trong nhiều năm tới. Tốc độ nước biển dâng trong giai đoạn 2013-2022 cao hơn gấp đôi tốc độ của kỷ lục vệ tinh trong thập kỷ đầu tiên (1993-2002) do đại dương tiếp tục nóng lên và tan chảy các sông băng và tảng băng.

Phạm vi băng biển tối đa ở Nam Cực trong năm là mức thấp kỷ lục, đủ 1 triệu km² (nhiều hơn diện tích của Pháp và Đức cộng lại) nhỏ hơn mức thấp kỷ lục trước đó, vào cuối mùa đông ở Nam bán cầu. Các sông băng ở Bắc Mỹ và Châu Âu một lần nữa phải trải qua một mùa băng tan khắc nghiệt. Theo báo cáo của WMO, các sông băng ở Thụy Sĩ đã mất khoảng 10% thể tích còn lại trong hai năm qua.

Báo cáo cho thấy phạm vi toàn cầu của biến đổi khí hậu. Nó cung cấp một cái nhìn tổng quan về các tác động kinh tế xã hội, bao gồm cả an ninh lương thực và sự dịch chuyển dân số. “Năm nay chúng ta đã chứng kiến ​​nhiều cộng đồng trên khắp thế giới phải hứng chịu hỏa hoạn, lũ lụt và nhiệt độ thiêu đốt. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres cho biết, sức nóng toàn cầu kỷ lục sẽ khiến các nhà lãnh đạo thế giới phải rùng mình.

Trong thông điệp video kèm theo báo cáo về khí hậu của WMO, ông Guterres kêu gọi các nhà lãnh đạo cam kết hành động khẩn cấp tại các cuộc đàm phán về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc, COP28. Ông nói vẫn còn hy vọng. “Chúng tôi có lộ trình nhằm hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,5°C và tránh tình trạng hỗn loạn khí hậu tồi tệ nhất. Nhưng chúng ta cần các nhà lãnh đạo nổ súng khởi đầu tại COP28 trong cuộc chạy đua nhằm duy trì giới hạn 1,5 độ: Bằng cách đặt ra những kỳ vọng rõ ràng cho vòng kế hoạch hành động về khí hậu tiếp theo và cam kết với các mối quan hệ đối tác và tài chính để biến chúng thành hiện thực; Bằng cách cam kết tăng gấp ba lần năng lượng tái tạo và tăng gấp đôi hiệu quả sử dụng năng lượng; Và cam kết loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch, với khung thời gian rõ ràng phù hợp với giới hạn 1,5 độ,” ông nói. Công suất năng lượng tái tạo tăng gần 10% vào năm 2022, dẫn đầu là năng lượng mặt trời và năng lượng gió.

Báo cáo Trạng thái Khí hậu Toàn cầu tạm thời của WMO đã được xuất bản để cung cấp thông tin cho các cuộc đàm phán tại COP28 ở Dubai. Nó kết hợp đầu vào từ Cơ quan Khí tượng Thủy văn Quốc gia, các trung tâm khí hậu khu vực, các đối tác của Liên hợp quốc và các nhà khoa học khí hậu hàng đầu. Các số liệu về nhiệt độ là sự hợp nhất của sáu bộ dữ liệu quốc tế hàng đầu. Báo cáo Trạng thái Khí hậu Toàn cầu 2023 cuối cùng, cùng với các báo cáo khu vực, sẽ được công bố vào nửa đầu năm 2024.

Biên dịch tin bài: Tạp chí KTTV

Nguồn: https://wmo.int/news/media-centre/2023-shatters-climate-records-major-impacts