Diễn biến hiện tượng ENSO và khí tượng thủy văn từ tháng 4 đến nửa đầu tháng 5/2020

Đăng ngày: 18-05-2020 | Lượt xem: 2740

Khí tượng

Hiện tượng ENSO

Hiện tại, ENSO đang ở trạng thái trung tính với chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển khu vực NINO 3.4 ở mức +0,2oC trong tuần đầu tháng 5/2020, giảm 0,4oC so với tuần đầu tháng 4/2020.

Mưa lớn diện rộng

Trong tháng 4/2020, tổng lượng mưa (TLM) tại Tây Bắc và Việt Bắc phổ biến cao hơn từ 40-80% so với trung bình nhiều năm (TBNN) cùng thời kỳ, tại Đông Bắc và Đồng bằng Bắc Bộ TLM thấp hơn từ 15-30% so với TBNN. Khu vực ven biển Trung Bộ TLM cao hơn từ 1,5-3,0 lần so với TBNN cùng thời kỳ, phổ biến từ 70-150mm, có nơi cao hơn như tại Thừa Thiên Huế TLM đạt 218mm, đã vượt giá trị lịch sử mưa tháng 4/2018 (208mm). Tại khu vực vùng núi Trung Bộ, TLM phổ biến thấp hơn từ 15-30%; khu vực Tây Nguyên, Nam Bộ thấp hơn từ 30-70% so với TBNN cùng thời kỳ, riêng Nam Tây Nguyên và Đông Nam Bộ có nơi cao hơn 20-40% so với TBNN cùng thời kỳ.

Trong tháng 4/2020 ở Bắc Bộ có 03 đợt mưa lớn: Từ ngày 03-08/4, 11-13/4 và 21-25/4. Đáng lưu ý từ ngày 21-25/4 do ảnh hưởng của rãnh áp thấp bị nén sau chịu ảnh hưởng của không khí lạnh kết hợp với hội tụ gió lên đến mực 5000m nên ở Bắc Bộ và các tỉnh từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế đã có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to, lượng mưa phổ biến 70-110mm, có nơi cao hơn.

Trong nửa đầu tháng 5/2020, xảy ra hai đợt mưa diện rộng vào ngày 08-09/5 và đêm 11, ngày 12/5, tại Bắc Bộ và Thanh Hóa-Nghệ An với lượng mưa phổ biến 20-50mm.

Nhiệt độ, không khí lạnh và nắng nóng

Không khí lạnh:

Trong tháng 4/2020 đã xảy ra 03 đợt không khí lạnh (KKL) vào các ngày: 03/4, 11/4 và đợt ngày 22/4. Trong đó, đáng lưu ý đợt KKL ngày 11/4 đã gây  giảm nhiệt độ mạnh, nhiệt độ thấp nhất trong ngày 13 và 14/4 tại Bắc Bộ phổ biến từ 13-160C, có nơi thấp hơn như Sa Pa (Lào Cai): 6,3oC.

Nắng nóng:

Từ ngày 05-11/5, nắng nóng đã xảy ra diện rộng ở các tỉnh vùng núi Bắc Bộ, Bắc và Trung Trung Bộ với nhiệt độ cao nhất phổ biến 35,0-37,0oC; riêng khu Tây Bắc Bắc Bộ; vùng núi Bắc và Trung Trung Bộ 37,0-38,0oC, có nơi trên 39oC như: Mường La (Sơn La): 41,3oC; Yên Châu (Sơn La): 40,5oC; Bắc Mê (Hà Giang): 400C; Hồi Xuân (Thanh Hóa): 39,5oC, Tương Dương (Nghệ An): 42,1oC, Quỳ Hợp (Nghệ An): 42,2oC, Tuyên Hóa (Quảng Bình): 41oC,...

Từ ngày 01-08/4 và 17-30/4, nắng nóng đã liên tục xảy ra Nam Bộ, sau đó từ ngày 01-14/5 nắng nóng xảy ra diện rộng tại Tây Nguyên và Nam Bộ với nhiệt độ cao nhất đạt 35,0-37,0oC, có nơi cao hơn như Ayunpa (Gia Lai): 41,0oC.

Nhiệt độ trung bình:

Nhiệt độ trung bình trong tháng 4/2020 tại các tỉnh Bắc Bộ, Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế đều thấp hơn so với TBNN từ 1,0-2,0oC, đặc biệt tại khu vực Đông Bắc Bộ thấp hơn từ 1,5-2,50C so với TBNN cùng thời kỳ. Các tỉnh Trung Bộ, Tây Nguyên và miền Đông Nam Bộ nhiệt độ xấp xỉ so với TBNN cùng thời kì, riêng khu vực miền Tây Nam Bộ cao hơn từ 0,5-1,50C.

Trong nửa đầu tháng 5/2020, nhiệt độ trung bình trên cả nước phổ biến cao hơn so với TBNN từ 1,0-2,0oC; riêng khu vực Bắc Bộ và Bắc Tây Nguyên cao hơn 2,5oC, có nơi trên 3oC.

Thủy văn

Khu vực Bắc Bộ

Cuối tháng 4, trên thượng lưu sông Hồng-Thái Bình đã xuất hiện 01 đợt lũ nhỏ, biên độ lũ trên các sông phổ biến từ 1,5-2,5m; riêng trên sông Thao là 3,5m. Nguồn nước trong tháng 4 đến nửa đầu tháng 5 trên các sông ở khu vực Bắc Bộ phổ biến thiếu hụt từ 20-70% so với TBNN, thiếu hụt nhiều trên sông Đà và hạ lưu sông Lô, riêng sông Thao và thượng lưu sông Gâm lớn hơn TBNN từ 11-100%.

Mực nước thấp nhất trong chuỗi quan trắc cùng kỳ liên tiếp xuất hiện tại Hà Nội (sông Hồng), tại Tuyên Quang, Vụ Quang (hạ lưu sông Lô).

Tình hình hồ chứa: Đến thời điểm hiện nay, tổng dung tích các hồ chứa lớn trên sông Hồng nhỏ hơn cùng kỳ so với năm 2019 khoảng 0,68 tỉ m3, trong đó tổng dung tích 03 hồ chứa lớn (Hòa Bình, Tuyên Quang và Thác Bà) nhỏ hơn khoảng 1,25 tỉ m3.

Khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên

Từ tháng 4 đến nửa đầu tháng 5/2020, trên thượng nguồn các sông ở Trung Bộ xuất hiện 01-02 đợt dao động, hạ lưu và các sông ở Tây Nguyên biến đổi chậm. Trên một số sông đã xuất hiện mực nước thấp nhất trong chuỗi số liệu quan trắc cùng kỳ.

Tổng lượng dòng chảy trên phần lớn các sông ở Trung Bộ và khu vực Tây Nguyên thấp hơn TBNN cùng kỳ từ 10-65%, một số sông thấp hơn 80%; riêng các sông ở Thanh Hoá, Quảng Bình và Quảng Ngãi ở mức xấp xỉ và cao hơn TBNN từ 10-40%.

Tình trạng khô hạn, thiếu nước cục bộ đã xuất hiện tại các tỉnh Trung Bộ và khu vực Tây Nguyên; đặc biệt nghiêm trọng hơn tại các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk.

Tình hình hồ chứa 10 ngày đầu tháng 5/2020:

Dung tích phần lớn các hồ chứa thuỷ lợi vừa và lớn ở Trung Bộ và khu vực Tây Nguyên đạt từ 40-75% dung tích thiết kế. Dung tích các hồ chứa thuỷ điện phổ biến chiếm 45-89% dung tích hồ chứa (DTHC), một số hồ có DTHC ở mức thấp hơn 45% như Cửa Đạt (Thanh Hóa), Bình Điền (Thừa Thiên Huế), Núi Một, Trà Xom (Bình Định), KaNak, Ayun Hạ (Gia Lai).

Khu vực Nam Bộ

Trong tháng 4 đến nửa đầu tháng 5/2020, mực nước các trạm thượng nguồn sông Mê Công ở mức cao hơn TBNN từ 0,5-1,0m; các trạm trung và hạ lưu ở mức cao hơn TBNN từ 0,1-0,5m. Lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mê Công (trạm Kratie-Campuchia) về Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) ở mức cao hơn TBNN cùng kỳ 34% và thấp hơn cùng kỳ năm 2016 từ 10-12%.

Mực nước đầu nguồn sông Cửu Long dao động theo triều và cao hơn TBNN cùng kỳ 0,4-0,55m; cao hơn cùng kỳ năm 2016 từ 0,1-0,3m. Xâm nhập mặn ở cửa sông Cửu Long giảm dần nhưng vẫn còn ở mức cao; xâm nhập mặn trên các sông Vàm Cỏ (Long An), Cái Lớn (Kiên Giang) đạt mức cao nhất từ đầu mùa khô đến nay.

Hải văn

Trong nửa đầu tháng 4/2020, do vẫn chịu ảnh hưởng của không khí lạnh nên ở ngoài khơi vịnh Bắc Bộ và Trung Bộ độ cao sóng dao động từ 1,5-2,5m; vùng biển ngoài khơi khu vực Bắc và giữa Biển Đông, sóng cao 2,0-3,0m. Từ giữa tháng 4 đến nửa đầu tháng 5/2020 độ cao sóng trên các vùng biển ven bờ Việt Nam phổ biến dao động trong khoảng 1,0-2,0m.

Từ đầu tháng 4 đến giữa tháng 5/2020 tại ven biển Nam Bộ xuất hiện một số đợt triều cường, tuy nhiên triều cường ở mức thấp.

Tin KHCN

  Ý kiến bạn đọc

Tin tức liên quan: