Liên hợp quốc cho biết tầng ôzôn bảo vệ trái đất đang phục hồi chậm nhưng có thể sẽ hồi phục hoàn toàn vào khoảng năm 2066. Một đánh giá khoa học cứ bốn năm một lần cho thấy quá trình phục hồi đang diễn ra, hơn 35 năm sau khi mọi quốc gia trên thế giới đồng ý ngừng sản xuất các hóa chất phá hủy lớp khí quyển của Trái đất, lớp bảo vệ hành tinh khỏi bức xạ có hại liên quan đến ung thư da, đục thủy tinh thể và thiệt hại mùa màng.
Paul Newman, đồng chủ tịch của cuộc đánh giá khoa học cho biết: “Ở tầng bình lưu phía trên và trong lỗ thủng tầng ôzôn, chúng tôi thấy mọi thứ đang trở nên tốt hơn. Báo cáo được trình bày tại hội nghị của Hiệp hội Khí tượng Hoa Kỳ ở Denver cho biết tiến trình đang diễn ra chậm chạp. Báo cáo cho biết, lượng ôzôn trung bình toàn cầu ở độ cao 30 km trong khí quyển sẽ không trở lại mức trước năm 1980 cho đến khoảng năm 2040. Và nó sẽ không trở lại bình thường ở Bắc Cực cho đến năm 2045. Báo cáo cho biết Nam Cực, nơi tầng ôzôn mỏng đến mức có một lỗ hổng khổng lồ, sẽ không được khắc phục hoàn toàn cho đến năm 2066. Các nhà khoa học và những người ủng hộ môi trường trên khắp thế giới từ lâu đã ca ngợi những nỗ lực hàn gắn lỗ thủng tầng ôzôn - bắt nguồn từ một thỏa thuận năm 1987 có tên là Nghị định thư Montreal cấm một loại hóa chất thường được sử dụng trong chất làm lạnh và bình xịt - là một trong những chiến thắng sinh thái lớn nhất của nhân loại. “Hành động của tầng ôzôn tạo tiền lệ cho hành động vì khí hậu. Thành công của chúng tôi trong việc loại bỏ dần các hóa chất ăn ôzôn cho chúng ta thấy những gì có thể và phải làm - như một vấn đề cấp bách - để chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch, giảm khí nhà kính và do đó hạn chế tăng nhiệt độ,” Tổng thư ký Tổ chức Khí tượng Thế giới, Giáo sư Petteri Taalas nói.
Dấu hiệu hồi phục đã được báo cáo bốn năm trước nhưng chưa có nhiều tiến triển như bây giờ. Ông Newman nói: “Những con số phục hồi đó đã được cải thiện rất nhiều. Ông Newman, nhà khoa học trưởng về Trái đất tại Trung tâm Chuyến bay Vũ trụ Goddard của Nasa, cho biết hai hóa chất chính phá hủy tầng ôzôn đều ở mức thấp hơn trong khí quyển. Mức clo đã giảm 11,5% kể từ khi đạt mức cao nhất vào năm 1993 và brom, chất ăn ôzôn hiệu quả hơn nhưng ở mức thấp hơn trong không khí, đã giảm 14,5% kể từ mức cao nhất năm 1999. Newman cho biết mức độ brôm và clo “ngừng tăng và đang giảm xuống là một minh chứng thực sự cho tính hiệu quả của Nghị định thư Montreal”. Đồng chủ tịch hội đồng khoa học David Fahey, giám đốc phòng thí nghiệm khoa học hóa học của Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ cho biết: “Đã có một sự thay đổi lớn trong cách xã hội của chúng ta đối phó với các chất làm suy giảm tầng ôzôn. Ông Fahey cho biết nhiều thập kỷ trước, mọi người có thể đi vào một cửa hàng và mua một hộp chất làm lạnh ăn mòn tầng ôzôn, đục lỗ và gây ô nhiễm bầu khí quyển. Giờ đây, không những chất cấm không còn xuất hiện nhiều trong nhà hay ô tô của người dân, thay vào đó là những hóa chất sạch hơn. Các kiểu thời tiết tự nhiên ở Nam Cực cũng ảnh hưởng đến mức độ lỗ thủng tầng ôzôn, đạt đỉnh điểm vào mùa thu. Và trong vài năm qua, các lỗ hổng đã lớn hơn một chút vì điều đó nhưng xu hướng chung là chữa lành vết thương, ông Newman nói. Giám đốc Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc Inger Andersen nói với hãng tin AP vào đầu năm nay rằng điều này “cứu được 2 triệu người mỗi năm khỏi bệnh ung thư da”.
Một vài năm trước, lượng khí thải của một trong những hóa chất bị cấm, chlorofluorocarbon-11 (CFC-11), đã đang tăng lên. Thế hệ thứ ba của những hóa chất đó, được gọi là HFC, đã bị cấm cách đây vài năm không phải vì nó ăn mòn tầng ôzôn mà vì nó là khí nhà kính giữ nhiệt. Báo cáo mới nói rằng lệnh cấm sẽ tránh được sự nóng lên thêm từ 0,3°C đến 0,5°C. Báo cáo cũng cảnh báo rằng những nỗ lực làm mát hành tinh một cách nhân tạo bằng cách đưa sol khí vào bầu khí quyển để phản chiếu ánh sáng mặt trời sẽ làm mỏng tầng ôzôn tới 20% ở Nam Cực.
Vụ KHCN và HTQT
.png)
.png)
.jpg)
