Kế hoạch hành động về nước ở Tajikistan

Hội thảo nhằm mục đích mở ra một kỷ nguyên quản lý nước bền vững hơn và hành động liên quan đến biến đổi khí hậu thay vì các phương pháp tiếp cận hiện tại.

Tổng thư ký WMO, giáo sư Petteri Taalas đã tham dự cuộc họp giữa các nhà Lãnh đạo diễn ra tại Tajikistan cùng với Hội nghị cấp cao quốc tế lần thứ hai về Thập kỷ hành động quốc tế “Nước cho phát triển bền vững, 2018 - 2028” và các hoạt động chuẩn bị cho Hội nghị nước 2023 của Liên hợp quốc và Hội nghị nước 2023 của Liên hợp quốc”.

Các nhà lãnh đạo của Liên minh Nước và Khí hậu đã tán thành một Kế hoạch Hành động đầy tham vọng nhằm đạt được một chương trình nghị sự về nước và khí hậu toàn cầu

Kết luận Tuyên bố Dushanbe ghi nhận “đánh giá cao sáng kiến ​​của các nhà Lãnh đạo của Liên minh Nước và Khí hậu trong việc thiết lập một bộ các dịch vụ thông tin về nước và khí hậu toàn cầu.” Tuyên bố cũng khuyến khích sự tham gia của thanh niên và xây dựng Kế hoạch Phát triển Thanh niên Nước và Khí hậu (YDPA) của Liên đoàn Thanh niên Quốc tế LHQ (UN1FY) - đơn vị bầu cử thanh niên của Liên minh Nước và Khí hậu. YDPA tìm cách thu thập các yếu tố đầu vào tổng hợp về nước và khí hậu. Khoảng 2 tỷ người trên thế giới không được sử dụng nước uống an toàn; hơn ba tỷ rưỡi người không được tiếp cận với các dịch vụ y tế cơ bản và khoảng hai tỷ rưỡi không được tiếp cận với vệ sinh cơ bản.

Tổng thống Tajikistan, Emomali Rahmon, phát biểu tại lễ khai mạc hội nghị hàng năm có khoảng nửa triệu người chết vì các bệnh truyền nhiễm liên quan đến nước. Ông nói: “Trong 5 năm qua, chúng ta đã chứng kiến ​​sự nóng lên chưa từng có của Trái đất, gây ra hạn hán và các thảm họa thiên nhiên khác, có tác động tiêu cực đến an ninh lương thực và các lĩnh vực khác của nền kinh tế của đất nước chúng ta”. Ngoài ra, “một báo cáo gần đây của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu cũng nhấn mạnh vai trò của tài nguyên nước trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu và đạt được tính bền vững. Nó nhấn mạnh rằng sự tan chảy của tuyết và các sông băng và băng vĩnh cửu có thể có ảnh hưởng lâu dài và đẩy nhanh quá trình ấm lên toàn cầu”.

Kết luận Tuyên bố Dushanbe ghi nhận “đánh giá cao sáng kiến ​​của các nhà Lãnh đạo của Liên minh Nước và Khí hậu trong việc thiết lập một bộ các dịch vụ thông tin về nước và khí hậu toàn cầu

Kế hoạch Hành động về Nước và Khí hậu đưa ra các đề xuất cụ thể, cùng với các ước tính về các nguồn lực cần thiết, để thực hiện tuyên bố do các nhà lãnh đạo về nước và khí hậu đưa ra vào tháng Ba. Tajikistan là một ví dụ thực tế cho những mối đe dọa về nguồn nước. Đây là một quốc gia miền núi với nguồn tài nguyên nước rộng lớn, đặc biệt là các sông băng. Trong vài thập kỷ qua, hơn một nghìn sông băng ở Tajikistan đã bị phá hủy. Sông băng trên bờ lớn nhất thế giới, Fedchenko, nằm ở nước ta, đã bị thu hẹp lại với kích thước 16 km³ và diện tích 45 km². Điều này có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển bền vững ở một quốc gia trong đó khoảng 80% sản lượng nông nghiệp là từ đất được tưới tiêu và hơn 98% sản lượng điện ở nước ta được tạo ra từ các nhà máy thủy điện.

Tác động của những thay đổi thủy văn từ sự rút lui của các sông băng và sự tan băng của băng vĩnh cửu đang tiến gần đến điểm không thể quay trở lại. Chỉ 0,5% nước trên Trái đất có thể sử dụng được và có sẵn dưới dạng nước ngọt. Nhưng trong 20 năm qua, trữ lượng nước trên cạn - tất cả nước trên bề mặt đất và dưới bề mặt, bao gồm độ ẩm của đất, tuyết và băng - đã giảm với tốc độ cao hơn tổng lượng nước tiêu thụ của con người mỗi năm. Điều này có ảnh hưởng rất lớn đến an ninh nguồn nước trong tương lai, do sự gia tăng dân số và suy thoái môi trường. Các nhà lãnh đạo của Liên minh Nước và Khí hậu bao gồm đại diện hàng đầu của các quốc gia dễ bị tổn thương do băng tan, lũ lụt và hạn hán, cũng như Liên hợp quốc và các cơ quan phát triển, doanh nghiệp, xã hội dân sự và thanh niên. Ban hội thẩm nổi tiếng có nhiệm vụ cung cấp hướng dẫn chiến lược về lồng ghép các chương trình nghị sự về nước và khí hậu và thúc đẩy tiến độ hướng tới các Mục tiêu Phát triển Bền vững. Cụ thể:

· Phương pháp tiếp cận tổng hợp về nước và khí hậu — Nhận thức được vai trò của nước đối với việc ra quyết định sáng suốt trong hành động thích ứng và giảm thiểu biến đổi khí hậu.

· Hỗ trợ quốc tế để cải thiện dữ liệu và thông tin về nước cho một thế giới sẵn sàng với khí hậu — Cùng nhau vận hành Hệ thống thông tin về nước toàn cầu cung cấp hiện trạng, đánh giá và triển vọng cho các quyết định thông minh liên quan đến nước và khí hậu.

· Các đối tác tham gia cùng chúng tôi trong việc thực hiện — Hỗ trợ các giải pháp để ra quyết định đúng đắn: dự trữ nước và khí hậu, cơ chế thông tin về tầng đông lạnh, cơ sở tài chính mới, sự tham gia của địa phương và hợp tác lưu vực sông.

· Nhận thức được sự cần thiết phải bảo vệ các sông băng — Hiểu được vai trò của các sông băng như một trong những nguồn nước ngọt quan trọng nhất và đoàn kết trong việc bảo tồn các nguồn tài nguyên này thông qua Năm Quốc tế Bảo tồn Sông băng 2025.

Biên dịch: Thanh Tâm

Link: https://public.wmo.int/en/media/news/water-action-plan-agreed-tajikistan