Tác động của biến đổi khí hậu và thời tiết khắc nghiệt trên khắp châu Á vào năm 2020 đã cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người, buộc hàng triệu người khác phải di dời và thiệt hại hàng trăm tỷ đô la cho cơ sở hạ tầng và hệ sinh thái. Theo một báo cáo mới của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), sự phát triển bền vững đang bị đe dọa, với tình trạng mất an ninh lương thực và nước, rủi ro sức khỏe và suy thoái môi trường đang gia tăng.
Tác động của thời tiết khắc nghiệt
Vào năm 2020, lũ lụt và bão đã ảnh hưởng đến khoảng 50 triệu người ở châu Á và cướp đi sinh mạng của hơn 5.000 người. Đây là mức thấp hơn mức trung bình hàng năm trong hai thập kỷ qua (158 triệu người bị ảnh hưởng và khoảng 15 500 trường hợp tử vong) và là bằng chứng cho sự thành công của hệ thống cảnh báo sớm ở nhiều quốc gia ở châu Á.
Theo ESCAP, lốc xoáy nhiệt đới, lũ lụt và hạn hán đã gây ra thiệt hại trung bình khoảng vài trăm tỷ đô la hàng năm. Thiệt hại ước tính khoảng 238 tỷ USD ở Trung Quốc, 87 tỷ USD ở Ấn Độ và 83 tỷ USD ở Nhật Bản. Khi xem xét quy mô nền kinh tế, tổn thất trung bình hàng năm dự kiến sẽ cao tới 7,9% GDP (7,5 tỷ USD) đối với Tajikistan, 5,9% GDP (24,5 tỷ USD) đối với Campuchia và 5,8% GDP. (17,9 tỷ USD) cho Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Những tổn thất nặng nề nhất thường liên quan đến hạn hán.
.png)
Thống kê thiệt hại do thiên tai gây ra cho khu vựng Châu Á năm 2020
Di cư: Lốc xoáy dữ dội, mưa gió mùa và lũ lụt đã tấn công các khu vực có mật độ dân số cao và đông đúc ở Nam Á và Đông Á và dẫn đến việc di dời của hàng triệu người ở Trung Quốc, Bangladesh, Ấn Độ, Nhật Bản, Pakistan, Nepal và Việt Nam vào năm 2020. Bão Amphan, một trong những cơn lốc xoáy mạnh nhất từng được ghi nhận, đã tấn công khu vực Sundarbans giữa Ấn Độ và Bangladesh vào tháng 5 năm 2020, khiến 2,4 triệu người ở Ấn Độ và 2,5 triệu người ở Bangladesh phải di tản. Nhiều cuộc di cư liên quan đến thời tiết và khí hậu ở châu Á kéo dài, khiến người dân không thể trở về nhà, hòa nhập tại địa phương hoặc định cư ở nơi khác.
Nông nghiệp và an ninh lương thực: Tiến bộ về an ninh lương thực và dinh dưỡng đã chậm lại. Vào năm 2020, 48,8 triệu người ở Đông Nam Á, 305,7 triệu người ở Nam Á và 42,3 triệu người ở Tây Á được ước tính là đã bị suy dinh dưỡng. Châu Á chiếm hơn một nửa tổng số toàn cầu. Tác động thực sự của COVID-19 đối với an ninh lương thực và dinh dưỡng vẫn chưa được xác định. Nhưng so với năm 2019, số người thiếu dinh dưỡng vào năm 2020 tăng 6% ở Đông Nam Á và Tây Á, và 20% ở Nam Á. Các thảm họa liên quan đến khí hậu đã làm phức tạp thêm tình trạng này.
Môi trường: Các sông băng rút đi và nguồn nước ngọt ngày càng cạn kiệt sẽ gây ra những hậu quả lớn đối với an ninh nguồn nước và hệ sinh thái trong tương lai ở châu Á, đồng thời sự suy giảm của các rạn san hô sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh lương thực. Rừng ngập mặn bảo vệ bờ biển nhưng đang chịu áp lực từ các hoạt động của con người, làm tăng mực nước biển và nhiệt độ nước, cũng như do sự thay đổi tần suất và cường độ của lượng mưa và các hình thái bão.
Năm 2019, khoảng 3/4 diện tích rừng ngập mặn ở châu Á nằm ở Bangladesh (24%), Myanmar (19%), Ấn Độ (17%) và Thái Lan (14%). Rừng ngập mặn ở Bangladesh, một bang trũng chịu ảnh hưởng của các cơn bão nhiệt đới, đã giảm 19% từ năm 1992 đến năm 2019. Rừng hấp thụ carbon dioxide và là một bể chứa carbon quan trọng. Từ năm 1990 đến 2018, Bhutan, Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam đã tăng độ che phủ rừng của minh nhưng độ che phủ của rừng đã giảm ở Myanmar (26%), Campuchia (24%) và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên (12%).
Bão cát và bụi gây hại cho sức khỏe con người, nông nghiệp và môi trường. Tần suất và cường độ của các cơn bão bụi đang gia tăng do thay đổi của việc sử dụng đất và lớp phủ đất cũng như các yếu tố liên quan đến khí hậu, đặc biệt là ở các khu vực như Bán đảo Ả Rập và rộng hơn là Trung Đông, cũng như Trung Á.
Phát triển bền vững: Châu Á hiện đang ở vị trí thuận lợi để ứng phó với các hiện tượng thời tiết cực đoan và là một trong những khu vực có năng lực lớn nhất về Hệ thống Cảnh báo sớm Đa mối nguy (MHEWS). Điều cần thiết là phải thích ứng và xây dựng khả năng phục hồi, đặc biệt là ở các khu vực có rủi ro cao và năng lực thấp trong khu vực. Điều này đòi hỏi chúng ta phải hiểu rõ hơn về rủi ro, đầu tư vào năng lượng tái tạo và các công nghệ tiên tiến, sức khỏe, môi trường và bảo trợ xã hội, đồng thời đảm bảo chi tiêu tài khóa có mục tiêu và hướng tới tương lai. Trong đó, chi tiêu cho thích ứng với khí hậu là một khoản đầu tư có lợi nhuận cao, mang lại nhiều lợi ích kinh tế - xã hội.
Biên dịch: Thanh Tâm
.png)
.jpg)
