Kết quả rà soát, hoàn thiện các quy định về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của các cơ quan, tổ chức hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập thuộc và trực thuộc bộ, cơ quan.
Qua rà soát đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ trong thời gian qua, Tổng cục KTTV nhận thấy chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Tổng cục được quy định tại Quyết định số 03/2018/QĐ-TTg ngày 23/01/2018 của Thủ tướng Chính phủ về cơ bản phù hợp, đáp ứng yêu cầu công tác và không có sự giao thoa và chồng chéo với các đơn vị khác. Tuy nhiên, qua việc triển khai trong thực tế và để phù hợp với các quy định của Nhà nước về KTTV, Tổng cục đề xuất điều chỉnh, bổ sung các nhiệm vụ: dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai; phân vùng rủi ro thiên tai; dự báo, cảnh báo tiềm năng năng lượng tái tạo theo điều kiện KTTV; quản lý, theo dõi, hướng dẫn hoạt động quan trắc và cung cấp thông tin, dữ liệu KTTV của các công trình và các hoạt động KTTV chuyên dùng khác theo quy định của pháp luật; tổ chức thẩm định các kịch bản cảnh báo sóng thần đối với Việt Nam theo phân công của Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường; đánh giá khí hậu quốc gia, kịch bản biến đổi khí hậu; tổ chức thu thập thông tin để đánh giá rủi ro thiên tai, phân vùng rủi ro thiên tai, theo dõi, giám sát thiên tai; theo dõi, hướng dẫn việc cung cấp, xác nhận nguồn gốc của thông tin, dữ liệu KTTV theo quy định của pháp luật;
Kết quả rà soát, sắp xếp, tổ chức lại các cơ quan, tổ chức hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập thuộc và trực thuộc bộ, cơ quan.
Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Ban Cán sự Đảng Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc rà soát, kiện toàn, sắp xếp lại cơ cấu tổ chức bộ máy bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Trên cơ sở rà soát, tổng kết việc thực hiện Quyết định số 03/2018/QĐ-TTg, thực tiễn yêu cầu của công tác quản lý trong lĩnh vực KTTV; căn cứ bối cảnh, quan điểm, mục tiêu, nguyên tắc, Tổng cục KTTV đã trình Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quy định cơ cấu tổ chức của Tổng cục KTTV trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường trong Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, gồm: 06 đơn vị tham mưu giúp việc lãnh đạo Tổng cục KTTV như Quyết định số 03/2018/QĐ-TTg (Văn phòng Tổng cục, 05 Vụ); 14 đơn vị sự nghiệp công lập phục vụ nhiệm vụ chính trị, trực tiếp công tác quản lý nhà nước, cụ thể như sau:
- Đối với các đơn vị tham mưu tổng hợp
Đề nghị tiếp tục duy trì 06 đơn vị tham mưu giúp việc lãnh đạo Tổng cục KTTV như Quyết định số 03/2018/QĐ-TTg (gồm Văn phòng Tổng cục và 05 Vụ: Vụ Quản lý dự báo KTTV; Vụ Quản lý mạng lưới KTTV; Vụ Khoa học, Công nghệ và Hợp tác quốc tế; Vụ Kế hoạch - Tài chính; Vụ Tổ chức cán bộ); đồng thời, sẽ thực hiện đổi mới, bố trí sắp xếp nguồn nhân lực bên trong của các đơn vị; rà soát, kiện toàn các tổ chức thuộc Văn phòng Tổng cục theo đúng tiêu chí thành lập.
- Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập tại trung ương
+ Duy trì 03 đơn vị sự nghiệp công lập tại trung ương, gồm: Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia; Liên đoàn Khảo sát KTTV; Trung tâm Ứng dụng công nghệ KTTV; tiếp tục rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy phù hợp với các quy định của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và điều kiện hoạt động thực tiễn. Trong đó, Trung tâm Ứng dụng công nghệ KTTV đổi tên thành Trung tâm Công nghệ KTTV để phù hợp với yêu cầu, định hướng phát triển ngành KTTV. Sau khi thực hiện rà soát, sắp xếp lại các tổ chức trực thuộc, dự kiến sẽ giảm được 01 đơn vị cấp phòng và tương đương.
+ Tổ chức, sắp xếp lại Đài Khí tượng cao không và Trung tâm Quan trắc KTTV thành 01 đơn vị trực thuộc Tổng cục; dự kiến lấy tên là Trung tâm Mạng lưới KTTV quốc gia, sau khi tổ chức, sắp xếp lại 02 đơn vị này dự kiến sẽ giảm từ 05 đơn vị cấp phòng và tương đương.
+ Tổ chức, sắp xếp lại Trung tâm Thông tin và Dữ liệu KTTV và Tạp chí KTTV thành thành 01 đơn vị trực thuộc Tổng cục; dự kiến lấy tên là Trung tâm Thông tin, Dữ liệu và Tạp chí KTTV, sau khi tổ chức, sắp xếp lại 02 đơn vị dự kiến sẽ giảm từ 04 đơn vị cấp phòng và tương đương.
+ Xem xét, quy định Ban Quản lý các dự án KTTV là đơn vị sự nghiệp công lập thuộc cơ cấu tổ chức của Tổng cục.
+ Tiếp nhận Trung tâm Hải văn từ Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam và tổ chức, sắp xếp lại bảo đảm quy định.
- Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập tại địa phương
+ Tiếp tục duy trì 05 đơn vị sự nghiệp công lập tại địa phương, gồm: Đài KTTV khu vực Bắc Trung Bộ, Đài KTTV khu vực Trung Trung Bộ, Đài KTTV khu vực Nam Trung Bộ, Đài KTTV khu vực Tây Nguyên, Đài KTTV khu vực Nam Bộ; tiếp tục rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy của các đơn vị này phù hợp với các quy định của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và điều kiện hoạt động thực tiễn; sau khi thực hiện rà soát, sắp xếp lại các tổ chức trực thuộc, dự kiến sẽ giảm được 06 - 07 đơn vị cấp phòng và tương đương.
+ Sáp nhập Đài KTTV khu vực Tây Bắc và Đài KTTV khu vực Việt Bắc thành Đài KTTV khu vực Miền núi phía Bắc.
+ Sáp nhập Đài KTTV khu vực đồng bằng Bắc Bộ và Đài KTTV khu vực Đông Bắc thành Đài KTTV khu vực Đồng bằng và Trung du Bắc Bộ.
Như vậy, khi triển khai thực hiện sắp xếp lại tổ chức bộ máy của các đơn vị trực thuộc Tổng cục sẽ giảm 04 đầu mối đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Tổng cục (tỷ lệ giảm 23,5%), tương ứng giảm từ 14 lãnh đạo đơn vị trực thuộc; giảm từ 27 tổ chức cấp phòng và tương đương (tỷ lệ giảm 17,3%), tương ứng giảm từ 79 lãnh đạo cấp phòng và tương đương; giảm 30 biên chế viên chức làm công tác tham mưu tổng hợp, hỗ trợ phục vụ (tỷ lệ giảm 10,9%). Sau khi hoàn thành công tác sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy đơn vị trực thuộc và tiếp nhận Trung tâm Hải văn từ Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam về Tổng cục KTTV, tổng số đơn vị trực thuộc Tổng cục KTTV là 20 đơn vị; trong đó đơn vị tham mưu giúp việc Lãnh đạo Tổng cục là 06 đơn vị (05 Vụ và Văn phòng Tổng cục), đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Tổng cục là 14 đơn vị.
Đánh giá về tình hình quản lý, sử dụng biên chế công chức, viên chức.
a) Về quản lý và sử dụng biên chế công chức
Theo cơ cấu tổ chức, Tổng cục KTTV có 06 đơn vị hành chính trực thuộc Tổng cục. Hiện tại Tổng cục KTTV được Bộ giao 34 biên chế công chức, với số lượng biên chế công chức này về cơ bản mới chỉ đáp ứng để Tổng cục KTTV kiện toàn đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của các đơn vị hành chính trực thuộc Tổng cục. Việc bố trí biên chế công chức cho Tổng cục KTTV còn thiếu so với yêu cầu nhiệm vụ công tác đã gây nhiều khó khăn trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước về KTTV được giao.
Để tạm thời khắc phục khó khăn nêu trên, Tổng cục KTTV tiếp tục sử dụng số lượng viên chức đã công tác tại các đơn vị thuộc khối tham mưu, giúp việc của Trung tâm KTTV quốc gia trước đây; theo đó sau khi các viên chức này được điều động về các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Tổng cục sẽ biệt phái trở lại làm việc tại các đơn vị tham mưu, giúp việc trực thuộc Tổng cục KTTV (các đơn vị này đã được chuyển đổi tương ứng từ các đơn vị tham mưu, giúp việc trực thuộc Trung tâm KTTV quốc gia trước đây); cùng với đó, để đáp ứng yêu cầu công tác, Tổng cục KTTV đã biệt phái thêm một số viên chức đang công tác tại một số đơn vị sự nghiệp để bổ sung, tăng cường thêm nhân lực cho các đơn vị này. Theo chức năng, nhiệm vụ được giao, các đơn vị sự nghiệp công lập vẫn phải đảm bảo số lượng người làm việc để thực hiện công tác chuyên môn nghiệp vụ của đơn vị, nên số lượng viên chức biệt phái từ các đơn vị sự nghiệp công lập về các đơn vị tham mưu, giúp việc trực thuộc Tổng cục chỉ được giới hạn trong số lượng nhất định. Do đó, số lượng viên chức biệt phái chưa đáp ứng đủ số lượng theo nhu cầu thực tế của các đơn vị tham mưu, giúp việc. Vì vậy, trong thời điểm nhất định, để đảm bảo yêu cầu công tác, Tổng cục KTTV vẫn phải huy động nhân lực làm thêm giờ để đảm bảo tiến độ, chất lượng, khối lượng... đối với các nhiệm vụ được giao.
b) Về quản lý và sử dụng viên chức
Tổng cục KTTV hiện có 17 đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó có 16/17 đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo kinh phí hoạt động thường xuyên (14 đơn vị được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quyết định giao tự chủ; 02 đơn vị thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ quy định). Căn cứ theo Đề án vị trí việc làm và cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp của đơn vị, hàng năm các đơn vị đều tiến hành rà soát, bố trí sắp xếp lại nguồn nhân lực; đồng thời thực hiện phương án tuyển dụng bổ sung để đảm bảo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác, từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của đơn vị.
Đánh giá kết quả thực hiện các quy định về phân cấp quản lý nhà nước giữa Trung ương và địa phương đối với ngành, lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý.
- Mô hình tổ chức Tổng cục KTTV hiện nay đã phát huy nhiều tính ưu việt, thuận lợi cho cả công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý nhà nước đến tác nghiệp chuyên môn theo trách nhiệm, thẩm quyền được giao đối với toàn bộ các hoạt động cấu thành lĩnh vực KTTV, từ quản lý mạng lưới quan trắc, dự báo, cảnh báo đến truyền tin; công tác tổ chức thực thi pháp luật có nhiều sự thay đổi, phù hợp với yêu cầu thực tiễn quản lý hoạt động KTTV trong phạm vi cả nước.
- Mặc dù pháp luật đã quy định trách nhiệm quản lý hoạt động KTTV cho chính quyền địa phương các cấp, do nguồn nhân lực trong lĩnh vực KTTV còn hạn chế cả về số lượng và chất lượng; cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho quản lý mạng lưới trạm; công tác thu thập quản lý, chia sẻ thông tin; kiểm định, hiệu chuẩn máy móc, phương tiện đo hầu như không có, vì vậy việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước về KTTV tại địa phương chưa phát huy hiệu quả và chưa phù hợp với yêu cầu thực tiễn đặt ra. Tỷ trọng thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước về KTTV tại các địa phương là rất nhỏ so với khối lượng thực hiện của Tổng cục KTTV. Các địa phương phần lớn chỉ tập trung chủ yếu vào việc triển khai các nhiệm vụ mang tính tuyên truyền, phổ biến pháp luật, truyền các bản tin thiên tai KTTV do Trung ương phát hành.
Văn phòng TCKTTV