SỰ CẦN THIẾT BAN HÀNH QUYẾT ĐỊNH-Quá trình xây dựng và những nội dung thay đổi của Quyết định thay thế Quyết định số 46/2014/QĐ-TTg ngày 15 tháng 8 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ quy định về dự báo, cảnh báo và truyền tin thiên tai

Đăng ngày: 19-08-2019 | Lượt xem: 1479
Ngày 18 tháng 6 năm 2018, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 76/NQ-CP về công tác phòng, chống thiên tai, trong đó giao Bộ Tài nguyên và Môi trường “rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy định về dự báo, cảnh báo và truyền tin thiên tai (tại Quyết định số 46/2014/QĐ-TTg ngày 15 tháng 8 năm 2014, sau đây viết tắt là Quyết định số 46) phù hợp với thực tiễn, trình Thủ tướng Chính phủ trong tháng 11 năm 2019.

Thực tế sau hơn 5 năm thực hiện, Quyết định số 46 đã và đang được áp dụng trong các đơn vị dự báo, cảnh báo thiên tai và các đơn vị truyền tin thiên tai, đáp ứng và phục vụ tốt cho công tác phòng chống và giảm nhẹ thiên tai trên phạm vi cả nước. Nội dung Quyết định ban hành trong năm 2014 khá chi tiết và kịp thời, tuy nhiên do các loại hình thiên tai ngày càng diễn biến phức tạp, các nội dung trong các bản tin thiên tai cũng như tần suất phát hành trong các đơn vị dự báo, cảnh báo thiên tai đã thay đổi để phù hợp hơn với thực tiễn. Điều kiện dự báo, cảnh báo của nhiều loại hình thiên tai đã thay đổi, nhu cầu xã hội về các bản tin thay đổi theo hướng sớm hơn, tin cậy hơn. Bên cạnh đó, đơn vị truyền tin thiên tai cũng có những thay đổi để phù hợp với Nghị định số 160/2018/NĐ-CP ngày 29 tháng 11 năm 2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật phòng, chống thiên tai.

Đối với dự báo, cảnh báo thiên tai: Quyết định số 46 đã quy định chi tiết cho 5 trong số 19 loại hình thiên tai được quy định trong Luật phòng, chống thiên tai ngày 19 tháng 6 năm 2013, các loại thiên tai còn lại chỉ quy định dự báo, cảnh báo chung. Trong những năm trở lại đây, các loại hình thiên tai khác đang diễn ra ngày càng khốc liệt và thường xuyên hơn như mưa lớn, nắng nóng, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, hạn hán, xâm nhập mặn... hậu quả do các loại hình thiên tai này gây ra cũng không thua kém so với hậu quả do bão, áp thấp nhiệt đới (ATNĐ), lũ, động đất, sóng thần gây ra và đòi hỏi phải có quy định về dự báo, cảnh báo cụ thể để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.

Các quy định về dự báo, cảnh báo các loại thiên tai được áp dụng trong Quyết định số 46 cũng cần có những thay đổi về nội dung và tần suất ban hành để đáp ứng nhu cầu của công tác phòng, chống thiên tai. Quy định về nội dung các bản tin dự báo, cảnh báo bão, ATNĐ, lũ còn nhiều điểm chưa hợp lý và thống nhất.

Quy định về việc ban hành bản tin dự báo, cảnh báo bão, ATNĐ không thống nhất và gây khó khăn khi truyền tải đến người dân (điều kiện ban hành Tin ATNĐ gần bờ khác với Tin bão gần bờ); Trong nội dung của bản tin cảnh báo lũ có cần quy định về thời gian phát bản tin cảnh báo tiếp theo.

Quy định khi phát hiện lũ có khả năng lên báo động II mới ra tin cảnh báo chưa đảm bảo tính kịp thời của bản tin; Các mốc thời gian quy định mùa lũ, mùa cạn trong Quyết định số 46 và các quy định, quy trình khác cho các khu vực chưa thống nhất và phù hợp với thực tế, nhất là trong điều kiện thiên tai gia tăng và diễn biến ngày càng phức tạp.

Việc phân cấp, quy định về nội dung và truyền phát tin cảnh báo, dự báo giữa các đơn vị làm công tác dự báo vẫn còn nhiều bất cập. Danh sách các vị trí dự báo do các Đài Khí tượng Thủy văn khu vực và Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh thực hiện thông báo lũ cần được bổ sung, thống nhất lại.

Cần có sự điều chỉnh một số nội dung của Quyết định số 46 cho phù hợp với Luật khí tượng thủy văn (KTTV) ban hành ngày 23 tháng 11 năm 2015 và các văn bản quy phạm pháp luật khác ban hành sau năm 2014. Trong Luật KTTV đã quy định về bản tin dự báo và bản tin cảnh báo khí tượng thủy văn, do vậy trong nội dung mới cần quy định chi tiết cho các loại bản tin mưa lớn, nắng nóng, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, hạn hán, xâm nhập mặn... Ngoài ra, trong Điều 26 của Luật KTTV đã quy định đơn vị sử dụng bản tin dự báo, cảnh báo KTTV, do vậy để tránh trùng lặp trong các văn bản quy phạm pháp luật, cần điều chỉnh lại Điều 5 và Điều 6 Quyết định số 46 về trách nhiệm ban hành bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai cho phù hợp.

Đối với đơn vị truyền tin thiên tai: Trong Quyết định số 46 quy định chi tiết cho các đơn vị truyền, phát tin thiên tai chính bao gồm: Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam và hệ thống báo động trực canh cảnh báo đa thiên tai. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, việc truyền, phát tin theo quy định cũng gặp phải một số bất cập: Đối với Đài Truyền hình Việt Nam tại điểm d khoản 2 Điều 26 của Quyết định số 46 quy định “Khi phát tin về thiên tai, ngoài việc đọc nguyên văn bản tin, phải chạy hàng chữ trên màn hình tóm tắt những nội dung cơ bản của bản tin”. Điều này không còn phù hợp vì các bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai thường sử dụng các thuật ngữ chuyên môn khiến khán giả khó hiểu, không tạo được hiệu quả truyền thông nên cần phải biên tập lại cho rõ ràng và dễ hiểu.

Đối với Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam, quy định kênh tần số cố định như Quyết định số 46 sẽ khó thực hiện trong thực tế vì một số phương tiện ven biển, nội thủy không dùng thiết bị đầu cuối như hàng hải theo chuẩn của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) dẫn đến không nhận được tin khi có thiên tai (vì không trang bị các thiết bị thu phát sóng hiện đại như tàu biển). Hiện tại Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam phát tin đã hiệu quả và phù hợp cho tất cả các đối tượng tàu cá ven biển, ven sông, tàu biển trên các hệ thống trang thiết bị, ví dụ: tàu chạy vùng A2, A3 nghe tin trên tần số 7906 kHz và 8294 kHz; tàu chạy A2, A3 còn thu bản tin tự động bằng thiết bị Navtex lắp đặt trên tàu.

Nghị định số 160/2018/NĐ-CP ngày 29 tháng 11 năm 2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật phòng, chống thiên tai thay thế Nghị định số 66/2014/NĐ-CP đã bổ sung khoản 4 Điều 3 “Bộ Thông tin và Truyền thông hướng dẫn hoặc trình cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản hướng dẫn việc tổ chức nhắn tin dự báo, cảnh báo thiên tai” nên cần sửa đổi đơn vị có trách nhiệm truyền, phát tin thiên tai cho phù hợp.

Danh sách các đơn vị cung cấp và tiếp nhận thông tin thiên tai đã có nhiều thay đổi, có cơ quan, đơn vị đã thay đổi tên, nhiều địa chỉ của các đơn vị nhận thông tin dự báo, cảnh báo cần cập nhật lại cho phù hợp.

Nhằm thực hiện quy định của Luật phòng, chống thiên tai, đồng thời khắc phục những tồn tại, vướng mắc nói trên, việc xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định thay thế Quyết định số 46/2014/QĐ-TTg ngày 15 tháng 8 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ quy định về dự báo, cảnh báo và truyền tin thiên tai trên cơ sở những quy định cũ và bổ sung những nội dung mới phù hợp với quy định của Luật phòng, chống thiên tai và các văn bản quy phạm pháp luật khác là hết sức cần thiết.

Tin VPTC

  Ý kiến bạn đọc

Tin tức liên quan: