Trong đó máy đo lưu tốc LS 25-1A sử dụng bộ tính toán, hiển thị số liệu tốc độ dòng chảy ký hiệu SL3 và XHW-1 do Trung Quốc sản xuất. Máy đo lưu tốc LS 68, LS 78 chuyên dùng cho các trạm đo vùng ảnh hưởng thủy triều hiện nay chưa có bộ hiển thị dùng tính toán số liệu tốc độ, mà dùng tín hiệu chuông báo để ghi vào sổ đo sau đó quan trắc viên tính ra tốc độ dòng chảy tại các điểm đo. Đặc điểm hai bộ hiển thị SL3 và XHW-1 là chỉ dùng cho một loại máy lưu tốc kế LS 25-1A, khi hỏng không có vật tư thay thế, phụ thuộc vào nhà cung cấp và có giá thành rất cao. Do đó việc nghiên cứu, sản xuất bộ hiển thị đo lưu tốc dùng được cho cả 3 loại máy trên là hết sức cần thiết.
Sau một thời gian tập trung đầu tư nghiên cứu, Liên đoàn Khảo sát khí tượng thủy văn đã làm chủ được công nghệ phần mềm cũng như phần cứng để sản xuất thành công bộ hiển thị đo lưu tốc LT2019 sử dụng cho các loại máy đo lưu tốc dòng chảy LS 25-1A và LS 68, LS 78. Bộ hiển thị LT2019 đã được Liên đoàn Khảo sát khí tượng thủy văn tiến hành dùng thử nghiệm đo đạc trên hệ thống lưu vực sông Cửu Long, từ những kết quả tính toán, so sánh được đánh giá với chất lượng đảm bảo độ tin cậy cao.
Việc sản xuất thành công bộ hiển thị đo lưu tốc đưa vào sử sụng trong quá trình đo khảo sát thủy văn mùa cạn, mùa lũ đã giúp Liên đoàn Khảo sát khí tượng thủy văn chủ động về máy móc, thiết bị phục vụ các tuyến đo (lên tới 200 máy), tiết kiệm nhân công, nhân lực và giảm chi phí sản xuất (hiện nay giá thành 01 bộ hiển thị đo lưu tốc chỉ bằng một nửa so với giá bộ hiển thị SL3 và XHW-1 đã qua sử dụng của Trung Quốc).
Nguyên lý hoạt động bộ hiển thị lưu tốc LT2019 được dựa trên nguyên lý đếm vòng.
Sử dụng đo tốc độ dòng chảy bằng máy LS 25-1A: Trước khi đo người sử dụng cài đặt công thức máy và thời gian đo. Khi bắt đầu máy hoạt động cánh quạt quay được một vòng thì được truyền lên bộ hiển thị nhận được một tín hiệu, sau thời gian kết thúc điểm đo 50 giây (s) hoặc 100s máy quay được bao nhiêu vòng quay thì bộ hiện thị nhận được tất cả tín hiệu vòng quay. Sau đó máy tự tính toán ngay và đưa ra kết quả tốc độ dòng chảy đo được tại điểm đo trên màn hình.
Khi đo tốc độ dòng chảy bằng máy bằng LS 68, LS 78: Người sử dụng phải cài đặt lại công thức máy và chuyển sang chế độ đo 5 vòng quay của bộ hiển thị. Chế độ hoạt động tương tự như đo máy LS 25-1A, nhưng lúc này mỗi tín hiệu bộ chỉ thị nhận được tương đương với 5 vòng quay của máy, máy tự tính toán và đưa ngay ra kết quả tốc độ dòng chảy đo được tại điểm đo trên màn hình ( Hình 1).
Hình 1: Bộ hiện thị lưu tốc - LT 2019
Các bước sử dụng:
Bước 1: Nối hai cực vào điện Acqui 12V, gắn dây vào bộ hiển thị nối vào máy lưu tốc kế LS 25-1A và LS 68. Bật nút khởi động (Hình 1) màn hình hiện lên hình 2.
Hình 2: Khởi động bộ hiện thị lưu tốc - LT 2019
Bước 2: Bấm Phím số 3 dùng cài đặt, bấm Phím 1 hoặc 2 dùng để di chuyển các mục cần cài đặt.
Cài đặt máy đo: Bấm Phím số 3 để chọn sau đó bấm Phím số 1 hoặc 2 chọn máy 1 vòng quay (LS25-1A) hoặc 5 vòng quay (LS 68) sau đó bấm Phím số 3 (Hình 3,4). Bấm phím 1 hoặc 2 chọn đúng, bấm tiếp phím 3 để lưu lại màn hình trở lại ban đầu (Hình 2).
Hình 3: Cài đặt máy đo
Hình 4: Cài đặt loại máy lưu tốc
- Cài đặt công thức máy: V = An + B
Cài đặt hệ số (A): Bấm phím 3 để chọn, bấm phím 1 để di chuyển chọn cài hệ số A, bấm phím 3 vào phần nhập số màn hình xuất hiện số máy hiện đang đang lưu hàng phía trên và phía dưới là số mới cần nhập, dùng phím 3 để di chuyển dãy số, nút 1, 2 để tăng hoặc giảm các số trong công thức máy (Hình 5, 6). Bấm nút 1 chọn đúng rồi bấm tiếp nút 3 để lưu màn hình trở lại ban đầu (Hình 2) hệ số công thức máy đã được thay mới./.
Hình 5: Cài đặt hệ số công thức máy
Hình 6: Nhập số công thức máy (hệ số A)
- Cài đặt hệ số B (Tốc độ ban đầu,tương tự cài đặt hệ số A): Bấm phím 3 để chọn, bấm phím 1 để di chuyển đến cài hệ số B, bấm tiếp phím 3 để vào phần nhập số B màn hình xuất hiện số máy đang lưu phía trên và phía dưới là hệ số B mới cần nhập, dùng phím 3 để di chuyển dãy số, phím 1, 2 để tăng hoặc giảm các số trong hệ số B (Hình 7, 8). Bấm phím 1 chọn đúng rồi bấm tiếp phím 3 để lưu lúc này màn hình trở lại ban đầu (Hình 9).
Hình 7: Cài đặt hệ số B
Hình 8: Nhập số công thức máy (hệ số B)
Trong thời gian tới, Liên đoàn Khảo sát khí tượng thủy văn sẽ tiến hành thực hiện các khâu kiểm định thiết bị để đưa vào sử dụng, đồng thời tiếp tục nghiên cứu bổ sung để bộ hiển thị đo lưu tốc có thể lưu trữ số liệu, kết nối máy tính và truyền số liệu tự động, làm cho bộ hiển thị ngày càng hoàn thiện hơn.
Liên đoàn Khảo sát khí tượng thủy văn sẵn sàng đáp ứng các đơn đặt hàng sản xuất bộ hiển thị lưu tốc LT2019 từ các đơn vị, tổ chức, cá nhân trong và ngoài ngành Khí tượng Thủy văn./.
Tin bài và ảnh: Nguyễn Văn Đào, Liên đoàn Khảo sát khí tượng thủy văn